Swine Flu Natna leh kiven di dan

swineflu

Swine Flu Natna leh kiven di dan
By Dr. Liangoumuan Samte

Tunai chik a Shija a damlou khat in sihna a tuah ziakin a diakin Manipur a Swine flu lauh huaina hong lian mahmah a, State Health Dept leh Medical lam nasaktakin hiai outbreak di kivenna in steps hon lapan pan uhi. Ei Lamka ah le hong om keidi chih theihlou ahih manin, Swine flu natna leh bang chi ki ven di chih neukha k'on share khe ut hi.

Swine flu kichi Swine influenza or pig influenza le akichi hi. Hiai natna pen Swine influenza virus adiakin SiV Swine Influenza Virus ahihkeileh Swine Origin Influenza Virus S-IOV hik ten hon piangsak ahi.

A kilawhsawn theihdan tangpite: Swine flu or influenza a tangpi in vok lak a common pen pen hi. Ganhing te lak ah kilawhson theihna pen ahih leh ganhing khat leh khat direct contact a, a hik paai khat apan ahik paailou khat akilawhsawn uhi. Vok te lak ah enzual tale ahik pen vok nak (noses) kisukkhak ahih kei ale through dried mucus apan le hong piangthei hi.

Mihingte laka kilawhsawn theihdan : a tangpi in kua hiam khat gan vul or gan ching or gan khoih te lak a Swine flu kilaksawn baihlam mahmah hi. Ganhing te omna a gamtang ahik veilou mihing or a chingtu khat in Swine flu pai vok apan kai thei hi. A kai theihdan ahih leh direct contact apan ahi tangpi hi.

Signs and symptoms: Swine Flu vei te taksa tung a ki langthei a tangpi te: mihingte lak a chisa fever,khuh cough, golna or hitang: sore throat, taksa zoi or kham or golh: bodyaches, lu na : headache , votsa leh liing: chills. Hiate ban ah: sungkhoh leh luak le omtheilai hi: diarrhoea and vomiting. An duhlou or ankam limlou: lack of appetite. Tua banah nak bing leh naptui kai a hitang : runny nose and nose block chihte ahi. Ban ah kuahiam tunai a singtang a vazinkha or Swine flu puanna gam apan hong kipankha ahihkei ale ganhing tawh kisai naa-sem mi ahih diak ale pilvan huai sem hi.
Diagnosis : Swine flu veitaktak ihi diam chih bangchi theihdi adiam?
1. Real time PCR test bol in ivei leh veilouhlam ki enchian thei pen hi.
2. I nak (nose) ahih kei ale ikam a tui or nap gel, nasal or oral fluid, sample te apan le adiakin H1N1 Swine flu influenza virus ivei lam check theih ahi. Hiai a din Rapid Influenza Test kit poimoh ding.

Preventive measures : Kivendingdan tangpite ahih ale ::   
1. Mihingte lak ah bel Swine flu influenza vaccination kikap ahoihpen hi.
2. Swine flu pen i khuh hiam ahihkei ale i hahchiai, cough or sneezing chianga a virus hik pen ki diik lut theih ahihna a imuk te romol a tuam a, mi damlou veh hiam hitang/khosik te kianga omchia pilvan ding ahoihpen ding hi.
3. Khut hoihtak a tui toh sahbon a sil leh sawpsiang zel pha tuam mahmah ding hi.  
4. Innsung a tuang (floor) leh tiles te zutsiang zel in le kivenna hontun ding hi. Tuang suksiang na dia a diakin dettol, phenyl, chlorine bleach tui, ahih kei ale disinfectant a om om zat theih ding hi.
5. Kua hiam Swine flu natna vei or natna veidia muanmoh a om leh: a kem tute Swine flu vaccine a kikapsak masak a hoih pen dia, damlou pen kep kawm in mask hoihtak zat akul ding. Khut sil mun leh romol leh a puan te kikop louh pilvan huai ding hi.

Dotna: Mihing ten voksa nekziakin Swine flu virus hik iveithei duam?
Dawnna: Vok nasaktu Swine flu hik toh mihingte nasaktu Swine flu hik a tuam ziakin vok hoihtak a vulh a om te i huan a, inek aleh mihing te a dia lauh huai mok lou ding ahi. Aziak bel vok laka Swine flu veisak influenza hik ahih ale H1N1,H1N2 leh H3N2 ahi a, mihingte veisaktu Swine flu influenza hik bel H1N1 leh H3N2 ahih hangin, genes atuam tuak ahihmanin akivei theikeiding hi.
Himahleh flu virus vok ten aneih te un mihing khenkhat bel veisak or veisak thei chihbel case khenkhat a om veve hi.

A tawpna ah: kuahiam chisa, luna, chikham, khuh khuh, nak haksa sa i om aleh a naipen damdoi inn ah ki etsakpah a pilvan huai mahmah ding hi. Aziak Swine flu daalna in kikap khin hilengle huai in 100 percent kivenna bel hon tun lou thei ahih na ah, pilvan kan kan omlou ahi.

 

Stay safe...be alert coz health is wealth!
 
Reference :
1. Harrisons Principles of Internal medicine
2. Textbook of family medicine by Robert E Rakel and David P Rakel

© Copyright 2024 - ZOGAM.COM. Designed by NemaGraphy.