Nisin Thuhiltu – 14 October 2018

Khangthak te a ding ah NE State te’n Skill Development & Employment Plan hawitak mamaw- Dr. Najma Heptulla

Imphal, Oct. 13 *(Nisin Thuhiltu)* : Central Government in a chiapi Act East Policy nuai ah Manipur leh Northeast region a um state te’n nasatak mai ah economic activity chuam chuam a chiapi laitak uh hi’n Manipur Governor Dr. Najma Heptulla in a gen hi. Chief guest hina tawh 1-day Seminar on ‘Skilling the Youth in The Wake of India’s Act East Policy – From North-East Perspective’ hawnna a uap hun ah a thugenna a chun, India in khawvel ah economy khang-hatpen hi ding lam manaw in 2020 tiang ah population 64% chu working age group hiding ah ginchat a hina ah gam khangdawng pen hithei ding hi’n a gen hi. Central government in khangthak te mangcha’ India hi competitive, high-growth, high productivity middle-income gam khat suaksak ding tup in, zia chu aum theina ding ah skill development nasatak ah pawimaw hi’n a gen hi. Governor in a genbena ah North-East region in kumtung a luang zing lui a nei hawi mama banah energy, oil, natural gas, coal leh limestone kipatna le hawi tak nei a hina ah India a ding ah economic power-house khat hithei ding ah khang thei ding a hidan a genlang a, chun, NE region chu tourism, arts leh handicrafts lam a le hihawi thei mama a hina chung ah India sualam innveng te tawh kizawpna ding kawng ah trade leh commerce hawitak ah a chiapi theina ding ua skill development pawimaw mama a sak thu le a gen hi. NE masawnna in Indian economy a suk-hat be ding bep hilo ah sua lam leh sim-sua ah ki-innvengpi te kal ah kizawp matna le siam hawi be ding hi’n a gen a, Act East policy in NE rgion ah trade leh commerce lam nasatak ah a suk-hat be kinep thu le a puang hi. Tuhun a hin NE region ah Railways, Highways, Logistics & Warehousing, Cold Storage, renewable energy sector, Business Management leh Banking & Finance banah a dang dang te ah skill training nasatak ah chiapi hun a hi dan Governor Heptulla in taklang kawm in, NE state te’n Tourism & Hospitality, Retail leh IT & IT-enabled services lam tawh kisai a le nasatak ah skill training pawimaw a sak thu a puang hi. Hun matna ah Governor in khangthak te phatchuampi ding ah Centre in a patdaw scheme chuam chuam - Pradhan Mantri Kaushal Vikas Yojana (Skill India), Mission for Economic Empowerment of Traditional Artisans & Craftsmen (MEETAC) leh a dang dang te genlang kawm in, zia scheme te chu khangthak te’n a phatchuampi dan te uh a gen hi. Integrated Talent Development Mission (ITDM) leh ‘Blooming North-East’ saina nuai ah Manipur State Assembly Auditorium ah nei aum zia seminar hun a chun, Guest of Honour hina tawh uap, Dr. Swaran Anil, Patron, ITDM in, Act East Policy a um nung ah Mission (ITDM) in khangthak te lak leh a skill uh siamhawi be theina ding ah panla zing a hidan taklang kawm in, Manipur chu culture lam ah hausa mama a hina ah skill development lak ah traditional culture le huapsak khawm pawimaw a hidan a gen hi. Hun matna chu Manipur Legislative Assembly ah Deputy Speaker, Kongkham Robindro Singh in president hina tawh a uap a, technical session hun ah Professor Ch. Priyoranjan Singh, Department of Economics, Manipur University;Professor Ch. Ibohal Meitei, Director, Manipur Institute of Management Studies; Dr. N. Ranjana Devi, Director, Institute of Co-operative Management, Manipur leh L. Niranjan Singh, MD & CEO, JCRE Skill Solutions, Imphal te’n Act East Policy lawtinna ding ah NE state te ah Skill Development pawimaw dan tawh kisai ah lecture piakna a nei u’i.

Electoral reforms tawh kisai ah State Conference a 2veina nei

Imphal, Oct. 13 *(Nisin Thuhiltu)* : Campaign for Electoral Reforms in India (CERI), Manipur State Committee in tuni’n Imphal aum Hotel Imphal ah Sangai Hall ah ‘Campaign for Electoral Reforms in India for Proportional Representation’ titawh kisai in 2nd state conference a sai ua, zia hun chu CERI ah chief functionary, Jyothi Raj; CERI national Coordinator, Manas Jena; minister lui R. V. Mingthing; minister lui M Nara Singh leh Prof (Retd.) L. Sadananda Singh te’n presidium member hina tawh a uap u’i. CERI chief functionary, Jyothi Raj in keynote address genna a nei hun ah Proportional Representation chung chang genlatna nei in, tu ah chiapi a um democratic system chu election based representative democracy hi’n a gen a, representative democracy chu hilchianna piak belap in zia system chu chi 2 khe thei - USA, Britain, India leh a dang dang ten a chiapi uh Majoritarian Electoral System (MES) leh system khat zawk chu European gam te, New Zeland, South Africa, Nepal tite’n a chiapi uh Proportional Electoral System (PES) hi’n a gen hi. Dr M Nara Singh in a thugen hun ah India ah election chu sum leh khangthak te lak ah zu hawpna gual ah nei hita a hidan gen in, India in a chiapi electoral system chu sakhua, chi leh nam kibanglo tamtak te umna gam a ding hilo a hina ah Proportional Representation lam ah kichawn ngai hi’n a gen hi.

Minister Biswajit in TRC Youth Conference hawnna nei
Imphal, Oct. 13 *(Nisin Thuhiltu)* : Ragailong, Imphal ah tuni’n Works / RD & PR / Com. & Ind. / Power/ AR & Trg / IPR Minister Thongam Biswajit Singh in Tingkao Ragwang Chapriak (TRC) Youth Conference masapen hawnna a nei hi. Chief Guest hina tawh zia hun matna a uap hun ah a thugenna a chun, pu leh pa te sulnung zui theina ding ah sai aum zia hun matna a uap theina chung in kipak um asak thu a puang a, conference a ding ah thupi ah a nei uh, ‘Our Roots, Our Strength’ chu hawi a sak mama thu le a puang hi. Manipur ah sakhua, chawndan leh hina chuam chuam nei tamtak cheng khawm uh a hina ah North East state te lak ah le Manipur chu kizem pawl pen hi’n a gen a, tuban a le chawn leh khan, pau leh ham, arts leh a dang dang te chu hawitak ah kepbit to zel pawimaw in, mani hina kepbit ding chu mimal tin mawpuakna hi’n a gen hi. Thu bep in comminuty kibanglo te kal siam hawi zolo ding a hina ah mani chawn leh khan za kawm ah midang te tawh kituak theina ding a le nasep pawimaw hi’n a gen hi. Kawng bangkim ah Manipur a khangbe zel theina ding ah khangthak te’n theitawp a sua theina ding ua chialna bawl kawm in, khantona a um theina ding ah pu leh pa te ziltilna zui le pawimaw mama khat hi’n khangthak te a thuhil hi. TRC Youth Conference hawnna hun chu Wangkhei MLA, Okram Henry in chief host hina tawh uap in, Arun Enterprises neitu leh NEROCA FC president, Thangjam Arunkumar banah Pou Gonthangmei Kakhangai leh Machamei Kamson te’n Guests of Honour hina tawh a uap chiat ua, Nagaland leh Assam a pat in le khangthak palai 200 val te’n a uap u’i.

Imphal East: Oct 18-20 sung EVM leh VVPA check di
Imphal, Oct. 13 *(Nisin Thuhiltu)* : Th. Chitra Devi, District Election Officer/ DC, Imphal East in zani October 12, 2018 ah thusua a bawl a chun, 2019 Lok Sabha elections ding tawh kisai ah a hung tung ding October 18-21, 2018 sung SIRD Hostel Block, DC Complex, Imphal East ah authorized Enginer te'n EVM leh VVPAT te First Level Checking (FLC) um ding hi ah recognised national leh state political party zosia kiang ah hiatsakna bawl kawm in, zia hun chu uap ding ah party zosia'n palai sawl chiat ding in a dawn hi. EVM leh VVPAT chekna ahileh zingkal lam dak 9 a pat zan lam dak 7 tiang um ding, FLC umna ding strong room sung ah electronic device puaklut phal hilo ding in le thusua in a taklang hi.

Medical camp leh Sports item piakdawna a nei

CCpur, Oct. 13 *(Nisin Thuhiltu)* : SHQ, Border Security Force, Koirengei nuai ah 54 Bn BSF in tuni'n S.M.I Orphanage Home, Churachandpur in Medical camp a bawl a, zia hun a chun Home ah um naupang te health check-up bawl in damdawi a kituakpi ding uh piakna a nei ua, M.K.T Simte, 2 i/c,54 Bn BSF in khuallian hina tawh uap in S.M.I Orphanage Home enkawltu te khut in Sports item chuamchuam piakdawna le a nei hi. , M.K.T Simte, 2 i/c,54 Bn BSF in a thugenna a chun, BSF in civic action programme chuamchuam a chiapi dan te taklatna a nei hi.

NT 14oct2018b

PCI in Golden Jubilee lawm

CCpur, Oct. 13 *(Nisin Thuhiltu)* : Manipur Presbyterian Church Synod nuai a Presbyterian Church of India, Lamka Pastor Bial in October 12-14, 2018 sung a Presbyterian Kohhran Biak In, Lamka ah “Pathian Thlarau hrual Kohhran” ti thupi mang ah khawmpi a 50-veina leh Golden Jubilee a mat uh chiatha zing in, tuni’n vaihawmna a nei ui. Zia khawmpi hi October 12, 2018 nitak dak 6:15 in Upa Vanlalnghaka, Bial Chairman in hawndawna a nei a, tuni’ vaihawmna in khaw tin ah kochuam ziaktu, bial numei pawl, bial khanglai pawl, bial Sunday school leh bial ziaktute’n report piakna le a nei ui. Jubilee nipi-ni ah Upa PC Vungtea in khawmpi thupi mangcha ah Pathian thugenna nei intin, nitak lamahSakramen a um ding ban ah, Upa Vanlalnghaka in Pathian thu genna nei ding ahi. Kumkit October 11-13, 2019 sung in Lamka Chiim Presbyterian Kohhran Biak In ah “Kan Hnenah Awm Tache” ti thupi mang in khawmpi 51-na umding ahi.

One Day Free Mega Health Camp bawl

CCpur, Oct. 13 *(Nisin Thuhiltu)* : Churachandpur Doctors’ Association (CDA)in KSO, Sangaikot Block kithuapina in tuni zingkal lam dak10:00 in Sangaikot khua ah One Day Free Mega Health Camp a nei ui. Camp hawnna leh thugenna Dr. Kim Simte, Advisor, CDA in a nei a, Dr. Hegin Tungdim in Health Camp tawh kisai thugenna a nei hi. Churachandpur Doctors’ Association in zia camp a bawl uhi, a khatveina hi’n a kigen a, zia hun a chun, damdawi Rs.3-3.5 Lakhs vel man ding damlote kiang ah a thawn in a hawm ui. Bone Mass Density Test, Smokerlyser, Blood Sugar Test tihaw mangcha in damlote etchian ahiu a, a kigawm in mi 800 val a ki-etsak ui. Doctor vakuante ahiu le - O/G ah Dr. Kim Simte, Dr. Zuii Hauzel, Dr. Didim, Skin ah Dr. Tinglonlei, General Surgery ah Dr. Seanbawi Vaiphei, Dr. Khamlalmuan, Dr. Nemjahoih, ENT ah Dr. Seikholet, Medicine ah Dr. Jamkhopum Baite, Dr. Thanglawmlal, Dr. Priscilla Chingbiakhoih, Dr. Josiah Mate, Pediatric ah Dr. Tongzakai, Dr. Thanglalmuang, Dental ah Dr. N. Thangginmang, Dr. Ruth, Anastasia ah Dr. Letkhohao, NTCP ah Dr. Chingnunsiam, Psychiatry ah Dr. Zamlienmang Gangte, Ophthalmic ah Dr. Ginthianmung ban ah Dr. Hegin Tungdim leh Dr. Pausiam ahiu a, paramedical staff 10 leh Nursing Officer bangzat hem in a kithuapi ui.

SSPP in Flag Day mang

CCpur, Oct. 13 *(Nisin Thuhiltu)* : Siamsinpawlpi (SSPP) General Headquarter in tuni, nitak lam dak 1:00 in SSPP Complex, Siloam Veng, Bungmual ah a 11-veina SSPP Flag Day a mang hi. Zia hun chu Thangso Baite, MP, Outer Manipur in Chief Guest hinatawh a uap a, chuleh SSPP standing committee, SSPP Residential School Managing Committee, SSPP Foundation Trust, SSPP GHQ ban ah block tin ah office bearer te’n le a uap ui. SSPP Flag Day hun matna kipat masang in Chief Guest in SSPP flag kaipalna nei in hun matna a kipan hi. SSPP Flag Day ahileh SSPP GHQ in 2007 kum ah SSPP Diamond Jubilee lawp hun ah flag day mat ding ti thupukna a lak dungzui ua, 2007 apat October tha Second Saturday cheng ah SSPP Flag Day a mat sek a hi. Zia ni hileh SSPP GHQ, SSPP Joint Headquarter leh SSPP Block tin in fund drive-na ah SSPP flag zuak in, sum a mute uh SSPP Foundation Trust in thiamzilna tawh kisai ah haksatna tuakte panpina ding in a mangsek ui. Tukum academic session ah SSPP Foundation Trust in zillai naupang pani chawm uh hi’n a kigen hi.

Saipum khua ah culvert hawnna nei

CCpur, Oct. 13 *(Nisin Thuhiltu)* : Saipum khawsung a ding ah culvert pawimaw mama, 14th F.C nuai ah kisiam thak hawnna' tuni, 13 October 2018 zingkal dak 8:30 in bial P. Kamkholal, MDC /ADC, CCpur in a hawng hi. Hiatthei khat chu, Saipum khawlai ah Khuga Dam canal chung ah mun 3/4 ah canal siamzaw lim ah lei neu (culvert) kidaw himaleh quality neilo tak ah culvert kisiam a hi ziak in kum 1/2 zaw in canal sung in a chimtha zo tai. Zia nung a chu khawsung hausa, mipi ten culvert pawimaw diak, Biak-inn zawtna culvert chu thei dan tiang ah siam ah a la mat sek uh, bial MDC in a haksatnau hiatpi ah culvert detdo tak hiding ah a siamthakpi hin a kigen hi.

Trail cum Selection Test um ding
CCpur, Oct. 13 *(Nisin Thuhiltu)* : Sports Authority of India, Sport Training Centre (SAI-STC), Imphal in November 1, 2018 ah SAI-STC, Takyel, Imphal ah 2019-2020 session a ding in Trail cum Selection Test nei ding ahiu. Zia hun a chun, numei leh pawsal kum 12-18-te a ding in archery um intin, kum 10-13te a ding in football, kum 10-14te a ding inKabaddi, kum 12-18 te a ding in Taekwondo, 12-18 te a ding in cycling, 10-14 te a ding in hockey ban ah 10-14 te a ding in sepak takraw umding ahi. Lunglutte a ding in October 16, 2018 apat CDSA Office, Public ground ah form lakthei ding ahi.

CDSA mapuina' manager meeting nei
CCpur, Oct. 13 *(Nisin Thuhiltu)* : A hung tung ding October 20, 2018 apat Lamka Football Ground, Hiangtam Lamka ah Late Khaikhanlian Memorial District First Division League 2018 neina ding tawh kisai in, tuni’n Ccpur District Sports Association (CDSA) mapuina’n CDSA Office, Lamka Football Ground, Hiangtam Lamka ah manager meeting a um hi. Zia League a ding hin October 4, 2018 apat entry form hawmdaw in a um a, October 19, 2018 chan ah piaklut ding, October 20, 2018 ah league kipan ding a hi. District First Division ah District sung apat football club/team 20 um hi’n a kigen hi. Tulaitak ah CDSA saina ah (L) T. Lianboi Simte Memorial District Super Division League 2018 chiazawm zel hi, October 16, 2018 ah chai hiding ahi.

Zika virus cases in Rajasthan rise to 51

New Delhi, Oct 13: Rajasthan capital Jaipu ah thokang (mosquitoes) apat piang natna chi khat, Zika virus ziak ah damlo kibelap zing a hidan National Institute of Malaria Research (NIMR) in a taklang hi. Zika virus ziak ah damlo mi 51 tingta hi'n a taklang a, zia lak a chu numei nauvawp 11 pang in a gen hi. Union Health Ministry in a taklat kitna khat a chun, Shastri Nagar area ah Rajput hostel ah um student 3 te le zia natna chu vei in a gen a, thokang (mosquitoes) khenkhat sample test bawlna a pat Zika virus pua matdaw ah um in a gen hi. Hiatthei khat chu, tu thak ah achiata September 22, 2018 ni a khah kum 85 mi numei khat apat zia natna hi matdaw in a la um a, tumasang ah health department official in Zika virus natna case nei mi 30 um in a la taklang hi. Zika virus ziak ah damlo kibelap zing ah a umna chung ah National Centre for Disease Control in thil umdan etzuina nei in control room activate a bawl a, Hira Bagh Training Centre ah zia gual natna nei te etkawlna ding a chun, Zika virus apat kivenna ding leh lam chuamchuam ah natna dodalna ding in panlakna a nei zing hi. Zika virus ahileh India ah amasapen ding in January 2017 in Ahmedabad ah matdaw masakpen in a la um a, zia nung a chu Tamil Nadu's Krishnagiri district ah July 2018 ah matdaw kit in a la um hi. November 18, 2016 apat World Health Organization (WHO) in a dodalna nasep a chiapi zing banah khawvel buaipi natna chi khat a hitakna chung ah Union Health Ministry in le zia natna chu ngaikhawk mama in a kigen hi.

Indian Navy acquires deep submarine rescue capabilities

New Delhi, Oct 13: Indian Navy in tuipi nuai ah operational capability sukhatna ding ah submergence rescue vehicle thak mangpan ta a hidan Navy Spokesperson Capt D K Sharma in a puang hi. Navy Spokesperson in a genna a chun, tui thukna taktak ah buaina tuak, kuang tuaksia ti te hukdawna mat thei ding first deep submergence rescue vehicle (DSRV), thadaw ah umta tin a gen a, submarine buaina tuak te tiang hukdawna mat thei ding hin a gen hi. Tu dinmun ah DSRV nei gam khenkhat ahileh US, China, Russia banah gam khenkhat a hiu a, zia gam te group a chu India le pangta tina a hi. Navy Spokesperson Capt D K Sharma in a genzawm zelna a chun, Deep Submergence Rescue Vessel(DSRV) in tuinuai ah buaina tuak te umna, hawldaw theina ding ah "fly away configuration kit" nei in a gen a,sea bed tiang ah gamtatna matthei ding in a gen hi.

Congress MLA joins ruling BJP in Chhattisgarh

Bilaspur, Oct 13:Chhattisgarh ah assembly election ding ah kisingsakna nasatak a chiathak zing lai tak in tuni'n Chhattisgarh state Congress working president leh MLA Ramdayal Uike in ruling BJP a zawm hi. Zia chu tawh kitawn in, BJP party chief Amit Shah, Chief Minister Raman Singh leh BJP state unit president Dharamlal Kaushik in Bilaspur district headquarter ah a laklutna a nei ui. MLA Ramdayal Uike ahileh Bilaspur division ah tribal leader min chia mama a hi. MLA Ramdayal Uike in Congress a nutsiana ziak a genna a chun, party leadership in Scheduled Tribes (ST) leader te ngainep a hidan uh gen in, kum tamtak chiata apat Congress chiadan dawilo ah kiningtel hita tin a gen hi.

Guwahati ah bomb puak; mi 4 liam; ULFA kipuang

Guwahati: Sukreswar temple kiangnai, Panbazar, downtown Guwahati ah tuni'n IED bomb sukpuak in a um a, mi 4 te'n liamna a tuak ui. Liamna tuak et chu a kiangnai ah Mahendra Mohan Choudhury Hospital tut in a um ui. Bomb puakzaw sawtlo nung in banned insurgent group United Liberation Front of Assam (Independent) ahileh ULFA- (I) Chief Paresh Baruah in Guwahati ah bomb puak chu amau thil bawl a hidan taklang in, Bengali immigrant te government of India in citizenship piak ding ah guanggalna a nei dawilo suklatna hi'n a gen hi. Zialo a chu, National Register of Citizens (NRC) chiapi ah a umdan dawilo a hidan uh a gen a, tunung ah le ziagual kiphinna chu chiapi zawm zing ding uh tin a gen hi.
Hiatthei khat chu, Centre in Citizenship (Amendment) Bill, 2016 in a pass leh December 31, 2014 masang ah Bangladesh, Pakistan leh Afghanistan apat India gam ah khawsa non-Muslim immigrants te citizenship piak hithei ding uh ti a hi dungzui ah zia a chun, Assam mipi te lunggel sukha mama ti a hi. Director General of Police, Kuladhar Saikia in bomb puakna tawh kisai a genna a chun, banggual ah bomb puak, khawitak mun ah bomb kipualut thei ti te khualna nei ding uh ti'n a gen a, Police in security dinmun etthakna nei ding hin a gen hi.
A langkhatlam ah, Assam’s Education Minister Siddhartha Bhattacharya in bomb sukpuak ah a umna chung ah ULFA- (I) Chief Paresh Baruah in ngaidam a dawt ding pawimaw in a gen a, zia gual bomb sukpuakna a pat chu bang amu ding a um em ti'n dawtna a siam hi.

Rahul Gandhi in Bengaluru ah HAL employees te kimupi

Bengaluru, Oct. 13: Congress President Rahul Gandhi in tuni'n Hindustan Aeronautics Ltd (HAL) employees te corporate office, Cubbon Park, Bengaluru in a kimupi hi. Rafale fighter jet deal chungchang ah ruling BJP leh oppostion Congress te kal ah kidem tuana nasatak a um banah government in Anil Ambani’s Reliance Defence dawisakna a piak tawh kitawn ah Dassault Aviation tawh deal kisiam ah Congress in ngawna a siam zing laitak ah Rahul Gandhi in Hindustan Aeronautics Ltd (HAL) employees te a kimupi a hi. HAL employees te lak ah Congress President Rahul Gandhi in a genna a chun, HAL kiti company maimai hilo, India gamsung a ding ah sepdaw tamtak nei a hidan a gen a, India in zalenna a mu nung ah strategic assets chuamchuam a siamdaw te lak ah HAL le strategic asset khat, aerospace lam thil ah India in a kisuanpi mama khat hin a gen hi. Chun, Rafale deal tawh kisai ah HAL nasep thilbawl ding chu'thak piak ah um hin a gen hi.

Petrol leh diesel man kalzawm kit

New Delhi, Oct. 13: India gamsung ah thatui man kal zing in tuni'n Petrol leh Diesel man 18 paise leh 29 paise per litre in a kal hi. Zia chu tawh kitawn in Delhi ah Petrol Rs 82.66 per litre a tung a, diesel Rs 75.19 per litre a tung hi. Hiatthei khat chu, thautui - Petrol leh Diesel man kal ziak ah opposition party te'n ruling BJP government nasatak ah demna a bawl zing uh tawh kitawn in Centre Govt. in 4th october 2018 in petrol leh diesel man Rs 2.50 per litre in a kiamsak hi. Union Finance Minister Arun Jaitley in press confernce ah thil umdan a genana chun, government in thautui litre khat chung ah excise duty Rs. 1.50 ah a sukkiam banan oil company te kiang ah Re. 1 kiam ding ah a hiatsak tawh kitawn ah thautui man litre khat ah Rs. 2.50 kiamsak ah um hin a gen a, excise duty sukkiam ziak ah revenue loss Rs 10,500 crore hizo ding in a gen hi. State governments te chu Centre in thupuan dungzui ah sales tax ahiloleh VAT a amount kibang ah kiamsak ding in a hiatsak hi. Thautui man ahileh International crude oil prices leh excise duty rate san leh niam dan zil in a kal sek a, tu dinmun ah Brent crude oil, Rs 5,765.37 ($78) per barrel a tung hi. Zialo a chun currency - US Dollar (USD) leh Indian Rupee (INR) value niam leh san zil in le thautui man a kal sek hi. Chuleh, tulak ah, petrol leh diesel man nisin phial ah a kal banin hydrocarbons man le a kal a, compressed natural gas (CNG),non-subsidised LPG gas leh piped natural gas (PNG) te le hundang sang in a man kal hi.

CII in Guwahati ah Hima, Mary Kom, Mirabai, Dipa Karmakar te kipakpi

Guwahati , Oct. 13: Confederation of Indian Industry (CII) in Guwahati ah Special Session nei in Northeast chawisang ah kihia – Hima Das, Mary Com, Mirabai Chanu leh Dipa Karmakar te chawihawina a nei hi. Assam apat sprinter Hima Das ahileh Asian Games panna International games ah medals 3 vei hita a hia, Manipur apat Boxer MC Mary Kom ahileh five-time World Amateur Boxing champion, Padma Shri, Padma Bhushan, Arjuna Award for Boxing leh Khel Ratna Award a la sang hita a hi. Manipur apat weightlifter Mirabai Chanu ahileh tu leh tu India ah world champion, tunaicha Rajiv Gandhi Khel Ratna award piak ah um a hi. Tripura apat gymnast Dipa Karmakar ahileh 2016 Summer Olympics ah pang, Arjuna Khel Ratna Award piak ah um leh Olympics ah first Indian female gymnast a hi. CII Special Session chu, Assam Chief Minister Sarbananda Sonowal, Arunachal Chief Minister Pema Khandu, Meghalaya Chief Minister Conrad Sangma te'n le a uap ui.

Nagaland govt in NST bus ah senior citizens te chuanman lalo ding

Dimapur , Oct. 13: Nagaland Government in Senior citizens kum 60 chunglam mite Nagaland state transport (NST)-run bus ah a chuan man uh laklo ding, a thawn ah chuan sak ding in lemsakna a nei hi. Zia chu Nagaland state transport (NST) in official in a puandawna a nei a, himaleh senior citizen te'n NST department in issued a bawl valid identity card a nei uh ngai ding, Rs 50 pia, identity card siamsak thei ding zia chu Rs 20 ah renew kit thei ding uh ti a hi.

Israel sepai te'n Gaza ah kiphinna nei Palestinian 6 kaplum

Gaza City, Oct 13: Palestinian health officials thusuak in Israeli forces te'n Gaza leh Israel kikal ah security fencing kikawi dawilo ah kiphinna nei te mi 6 kaplum in a taklang a, mi 4 te chu kiphinna mun khat ah a kaplup uh ti'n a taklang hi. Gaza's Health Ministry in Israeli military in mipi hawn lak a kap hun ua Palestinians mi 4 te a kaplup uh tin a gen a, mun dang khat ah kiphinna Palestinians 2 a kaplup uh tin a gen hi. Chuleh, mi 140 val in liamna tuak un a gen hi. A langkhatlam ah Israeli forces te'n Israeli sepai te bit vek un a gen hi.

Pakistan in naupang pawngsual leh thattu khailum ding

Lahore, Oct. 13: Pakistan's Anti-Terrorism Court (ATC) in Kasur district ah kum 6 mi pawngsual leh thattu Imran Ali chu thi tiang gawtna piak ding in thutanna a siam khum a, thi tiang gawtna piak ding ah thutanna siamkhum a hitak tawh kitawn ah October 17, 2018 ah khailup hiding a hi. Zia thutanna chu, ATC judge Sheikh Sajjad Ahmed in a siamkhum hin a kigen a, October 17 leh a umna Lahore's Central Jail ah khailup hiding a hi. Imran Ali in President Arif Alvi kiang ah ngaidam ding ah dawtna a siam President Arif Alvi in a pawm piaklo tawh kitawn ah Imran Ali khailupna ding ah warrants le issue ah umta hi'n a kigen hi. Imran Ali ahileh January 9, 2018 ah Pakistan's Kasur city kiangnai ah naupang kum 6 mi pawngsual nung ah kithat, a luang mudaw ah a um tawh kitawn ah thil umdan khualna nei zui a hinung ah court in thiamlo a chan a hi.

Kim Jong-Un in North Korea ve' ding ah Pope Francis chial

Seoul, Oct. 13: North Korean leader Kim Jong-un in North Korean ve'na nei ding ah Pope Francis chial a hidan, South Korean presidential office thusuak in a taklang hi. South Korean Presidential spokesperson Kim Eui-kyeom in a genna a chun, Pope in North Korea khawpi Pyongyang a phak ahileh "Chairman Kim (Jong-un) in kipaktak leh thanuam tak ah vaitutna nei ding" ti ah gen a hidan taklang in, zia chialna thu chu, South Korean President Moon Jae-in in October 17 leh 18 ah Vatican panna Europe gam ve'na a nei tak leh Pope Francis kiang tut ding hin le presidential spokesperson Kim Eui-kyeom in a gen hi. Hiatthei khat chu, tukum 2018 ah North Korean leader Kim Jong-un leh South Korean President Moon Jae-in in 3 vei meeting neita a hiu.

Monaco head coach thak ding ah Thierry Henry guat

Paris, Oct. 13: Arsenal striker lui Thierry Henry chu June 2021 tiang ah Monaco head coach ding ah guat in a um hi. Kum 41 ah upa Frenchman Thierry Henry ahileh Belgium's assistant manager ah le a la pang ua, masang ah a professional career Monaco ah siampan in, kum 1997 in Ligue 1 title a la lakpi hi. Monaco in a chiata Ningani ah club performance a hawilo ziak ah manager Leonardo Jardim a la paithak a hi. Thierry Henry mapuina nuai ah amasapen ding ah Monaco in 20 October leh Champions League match ah Strasbourg maitua ding a hi. A langkhatlam ah Thierry Henry in bang tiang in, Monaco a dawmsang zo diam ti gensak thim nalai himaleh Monaco in phatchuampi mama ding ah mitamtak kinepna a hi.

International friendly ah China leh India ki draw

Suzhou, Oct. 13: India leh China in tuni'n Suzhou Olympic Sports Centre Stadium, Suzhou City , China ah International Friendly match a nei ua, goal khum zo zawk sang umlo in 0-0 in a kidraw ui. Zia kihelna a chun, India captain Sandesh Jhingan banah Narayan Das, Pritam Kotal leh Subhasish Bose te'n defense lam bawl hawi mama in Chinese forwards' te ding ah goal khum theina ding chan umlo gual tawp in a kawi ua, goal kikhum tualo a hina chung un, Goalkeeper Gurpreet Singh Sandhu le goalkeeper thiam tak a suak hi. India ahileh China tawh international friendly match 17 vei neita himaleh khatvei le gualzawna chang kha nailo a hia, China in 12 vei India zo ta leh match 5 vei kidraw a hiu. Chun, FIFA ranking dungzui ah India 97th position lua a hia, China ahileh 76th position lua a hi.

Shanghai Masters final ah Djokovic leh Coric kibei ding

Shanghai, Oct. 13: Shanghai Masters semi-final ah Novak Djokovic in a kihelpi Alexander Zverev chu nuam tak in 6-2, 6-1 in a zo a, zia chu tawh kitawn in, Shanghai Masters final a kai hi. Semi-final match dang ah 20-time Grand Slam winner & reigning champion Roger Federer in 13th seed Borna Coric of Croatia amaitua a, mitamtak ginchat lo gual tak ah defending champion Roger Federer in 6-4, 6-4 ah guallel in, Borna Coric in gualzawna a chang a, Shanghai Masters final (14 Oct.) ah Novak Djokovic tawh Borna Coric kibei ding uh tina a suak hi. Borna Coric in defending champion Roger Federer a zaw chu ama ding ah a damsung ah match pawimaw pen ti'n a gen hi.

Asian Para Games 2018 ah India in medal 72 la

Jakarta, Oct. 13: Indonesia 2018 Asian Para Games ah India in hundang sang ah bawl hawi mama in tuni' final day in, Para shuttler Tarun leh men's singles SL3 class badminton, India's Pramod Bhagat apat in gold medal 2 a lakbe kit a, total ah medal 72 muzo in, overall tally ah 9th position in a pang hi. India ah kihelmi te medal lak lak a chun, gold 15, silver 24, bronze 33 a pang a, Asian Para Games masa 2014 ah a khan India in total medals 33 (3 gold, 14 silver, 16 bronze) a la muzo bep hi. 2018 Asian Para Games final day a hi tawh kitawn ah medal latam pen in, continental giants China a pang a, 172 gold, 88 silver leh 59 bronze a mu zo hi. Second in South Korea (53 gold, 25 silver & 47 bronze) leh Third in Iran (51, 42, 43) a pang hi.

International friendlyah Brazil in Saudi Arabia zo

Riyadh, Oct. 13: Friendly international match ah Brazil in 2-0 ah hosts Saudi Arabia a zo hi. Zia kihelna a chun, Brazil's leh Manchester City's Gabriel Jesus in half-time masang ah first goal khum in, match kichai kuan minute 6 bep kivat in Neymar corner pek apat Alex Sandro in header in goal 1 a khumbe a, zia chu Brazil ding ah gualzawna thupi tak a suak hi. Gabriel Jesus leh Alex Sandro ding ah Brazil - Saudi Arabia friendly international match nei chu minthan diakna khat in a pang bawk hi. Brazil in maban ah Sepkitni leh Argentina maitua ding a hian, Argentina ahileh Lionel Messi bei ah kihel ding a hiu.

© Copyright 2024 - ZOGAM.COM. Designed by NemaGraphy.