Khovel A Mi Lungsiat Huai Peen

KHOVEL A MI LUNGSIAT HUAI PEEN
(1Kor. 15:19)
- LIAN HANGLUAH

Khovel a mi lungsiat huai peen peen koi ahiai chi’n kidong lei I dawnna a tuam veh diing hi. Economist khat in chu khovel a mi lungsiat huai peen chu mi genthei- sum le pai neilou, “Khutdoh” te achi maithei ahi. Educationist khat in chu khovel a mi lungsiat huai peen chu “lehkhasiamlou, government toh Private firm in zong employed tahlou mi” achi diing hi. Political Scientist khat in chu “mahni a gam kivaihawmlou , I gam neihsun tunga mite’n hung thuneih khumte” achi diing uhi. Theologians khat in chu “Piangthahlou, vaangam kailou diing te” achi diing hi. A bang teng hileh line tuam tuam a expertise te gen diinga kilawm a tunga I taahlat te zong a dih na chiang a um veh hi. Khovel a lungsiat huai peen koi ahiai? Bang jiah lungsiat huai uh ahi diai? chih kikum lei ut huai I sa ahi.

1 Korinthte 15 sung a Paul in Tanchinpha bang ahiai chih a hilhchian a, misite thohkiitna a gelh baan a , gingtute zong thohkiitna tahsa toh I pathian maituah diing daan a gen hi. Tuni a hi bung sung a chang 58 um lah a chang khat chauh zang in I kikum diing uhi. 1 Korinthte 15:19 a “Tu damsung chauh a Khrist a kinepna I neih un chu, mi zousiah laha mi lungsiat huai peen ihi diing uh” (BI ) chih Pathian lehkhathu a muh theih in a um hi. Hi Bible chaang apat theih theih chu tu damsung chauh hilou a sih zohnung chiang in zong hinna a um nalai chih muhthei in um hi. Hi Bible chaangin a gen peen gingtat huai diing amaw? khovel a tahsa sihna aum zoh chiangin hinna dang a um nalai diing a maw? Gingta hahsa deuh na e...

Kouhtuam khangthu a misi thohkiitna gingtalou Kumzabi khatna (1st Century) lai veel in zong ana um ta hi. Thuhunlui (OT) Pathian huhaihkhum ahi chia gingta Juda pawl khat , Sadukaite in zong gingtute thohkiitna ana gingta sih uhi. Hubaan ah, Korinth khomite lah a zong Greek philosophy ana pomkip mah mah pawl in zong gingtute thoh kiitna a gingta sih uhi. Amaute thu pom peen “Gnosticism” akichi hi. Amaute gindan English in gelh masa zozen ni “Spirit is good but matter is evil”. Hagau a hung kipan thil chu a hoih hi in a pomtheiva, tahsa a piang photmah chu a hoihlou, sual in a ngai uhi. Hite pawl in Jesu Khrist Pathian a hi chih a pomva, mihing a hung piang a pomtheihlouh baan vah, mihing a thohkiitna chu a pomthei sih diaah uhi.

Khovel khangthu I hung et kiit leh, mipil misiam te’n zong Jesu Khrist thohkiitna a gingta sih uhi. Pathian a um chih gingtalou (Atheist) Bertrand Russell in a lehkhabu “Why I am not a Christian?” chih a gelh na ah, mihing I chih tahsa sih zoh nung chiang in thohkiitna a um sih a chi hi. Ama’n a genkiitna ah “misite ka houpih a, a hung dawng sih uhi” achi hi. Doctor zong ka hisih a, medical lam toh kisai ka theih zong tamsih, ahihvang in mihing a haih um nawnlou chu, dawnna a bangchi piaah diing adiai? chih lungsim a hung kilang hi. Rev. Kh. Khaizakham lehkhabu khat a (a lehkhabu min chet thei nawnlou), Pathian um gintalou French philosopher Voltaire in ‘Pathian umlou ahihdaan lehkhabu in zong a gelh hi’ chih a gelh lam ka thei hi. A hinkhua tawplam a bang a hung chi ei chih awl in I gen tou diing hi.

Khanglai te’n band minthang “The Beatles” te singer pa John Lennon I he chiat diing uhi. 1971 in a laa minthang mah mah uh “Imagine” ( there is no heaven) chih laa in khovel a zelsuah hi. Rollingstonemagazine.com gendan in Lennon in “Christian sahkhua a hung bei diing hi. Ka thugen a dih hi in ka hung prove diing hi. Tu in zong Jesu sang in ka min uh a thangzaw hi “ anachi ngei hi. Hi John Lennon in chu sih nung chiang a thohkiitna tahsa gen kha in nei het lou hi. A gindan uh chu tua I tenna khovel uh nikat ni chiang in nat leh sat , gentheihna a hung bei diinga, huchiang in khovel chu vaangam bang in a hung nuam ta diing hi (Utopian view).

Koutuam khangthu leh Khovel khangthu a misi thohkiitna umlou chi ahih uleh thohkiitna um lou tah tah adiai? A gentu te lah sakhomi ngen lah ahi va, khovel a mipil-misiamte ngen lah ahi ngal va. Hisamlou e... Thutah chu archaeologists te hi’n I khristian hihna dawl a Ikingahna bulpi BIBLE in a gen chiang khopmai hi. Rev.Dr H.M Songate in Ruth Messenger March-April 2020 article “Tak Tak Maw!” chih a gelhna a Aigupta a huan a be (peas) chikhat kum 3000 paita a leinuai a kiphum khu a mukhia uhi. June 4, 1844 in a tuh thah kiit va, sawtlou nung in a hung poukiit achi hi. Aw! mipil misiam te’n zong Pathian thilsiam te sui in be sisa, huzong kumtampi a si, a tuh kiit uleh pou kiit mai chu thupi hina mai e maw.. Athilsiam te zong huchia thil lamdang pi mipil-misiamte’n mukhia ahi uleh asiamtu Jesu Khrist thohkiit/hing kiitna a thupi diing e! Ni thum ni a thoukiit pah lah ahi ngal a... Mit a mute hampha hina lawm lawm uh e..

Bible bu 66 teng Pathian huhaikhum ahi chih ka gingta a, a sung a thu kigelh teng ka pom veh hi. Jesu Khrist misualte a diinga hung si a, a thou kiit diing chih thuhunlui (Job 19:26; Psalms 16:8-11) a gen uh zong ka gingta hi. Jesu Khrist Pathian-mihing (hypostatic union) ahung piang ka pom hi. Khovel a lenlai in misi (Lazarus) mah a kaihthoh zong ka gingta hi. Mihing a hung si a, sing Kros a kei sualna jiah a hung si chih zong ka pom hi. Lee Strobel in “The case for Christ” lehkhabu a gelhna a, kumzabi khat na vel a misual te sing khros a kikhai uh ahihdaan a gen hi. Archaeologists te’n ni huhunlai a mi sualte ki soisahna Khros lim toh singkilh inches 6-7 toh a mu uhi. Hi tangthu ka sim in Jesu Khrist Kros a kilhbeh ahihdaan hung hesiam sah deuh deuh hi. Hubaan ah, Jesu Khrist thohkiitna toh kisai a a nungzui khenkhat in zong gingtalou uhi. Thomas mah mah in zong a kikilhna khutpawn te khoihlou in gingta siing a chi nalai hi. Jesu in a kikilhna maa te a khoihsah a , a gingta ta hi. Huchauh zong hilou in, Paul leh mi 500 val in zong Jesu Khrist thohkiitna mit mah mah in a mu uhi. Hi mi 500 te thilmuh zaw thu zuau ana hih diing gingtat huai hetlou hi. A gingtathuailou chu Muslim te sakhua a zawlnei Mohammad in angel Gabriel a hung kilaah revelation) a, pathian thu gelh diing in ahung gen khu ginglelh huai kasa zaw hi.

Jesu Khrist a thoukiit a, mi tampi muh in vaan a kaltou hi. Hi tobang thohkiitna hi nang le kei gingtu kichi te’n zong khovel khualzinna I zoh chiang in loupina tahsa in I thou kiit diing hi. I thoh kiit chauh hilou a leitunga I tohgah lawmman I mu nalai diing uhi. I thohkiitna tahsa toh lawmman delh in leitung hinkhua hahsapi a dettah leh ginumtah in Khrist min in I hing uhi.(1 Kor. 15:58)

Atawpna a, Pathian um gingtalou pa le misite thohkiitna umlou chi a kikou Voltaire chu a sih kuan in “Pathian le mihing in a hung nuse ta hi. Ka paina diing a mial talua, ka lau hi” achi ngut ngut mai hi. Hitobang mel lauh huai enkoltu Nurse nu in “Europe gam hauhsatna kimkhat hung kipe diing hile zong, meidiil a pai diing mi chu ka enkol ngap nawn sih” achi top hi. Damlai a misite thohkiitna gingtalou chu, a sih zohnung chiang un a thoukiit diing uhi. Ahihvang in amau thohkiitna mun diing chu kah leh hagawi, meidiil a kumtuang in a thou kiit ta diing uhi. Lauh huai le uthuai hi sih na lawm lawm e maw?? Khovel a mi lungsiat huai peen ahi mai uh, khovel hinkhua beizoh chiang va hehpih huai diahkhol te a hinalai uhi.

Tuni in khovel a mi hehpih huai peen hilou a, khovel a mi hampha peen I hihtheih na diing in Lalpa Jesu khrist thoukiit pa chu maituah diing in kisingsa ni. Vanlianpi dop zong a ngai sih a, sum tampi sen zong a ngai sih, GINNA ahi a poimoh peen. Lalpa Jesu Khrist nang leh kei sual na ziah si a, vui in a um a; ni thum ni in a thou kiit chih gingtaat diing ahi mai hi. Pathian in thoukiitna tahsa nei diing in a hung chial zing hi, hu diing in na kiman tai lawm? Gingtaat mai a, khovel a mi nuamsa peen hih baanah, sih zoh nung chianga mi nuamsa peen hih ut huai hilou ahiai mah? A thou kiit pa Jesu Khrist in bang chih chiang in ka ta, ka kawm a na hung diai chi’n a hung na ngaah zing ngal a...

© Copyright 2024 - ZOGAM.COM. Designed by NemaGraphy.