Boycott Puankhum, I Dinna Lai Leh Maban - I

BOYCOTT PUANKHUM, I DINNA LAI LEH MABAN - I
- Upa Chinsum

upanchinsun

"Mialna om lou diing hi, Jesu hong ciang,
Lungkham om nawnlou diing, Jesu hong ciang;
Kahna om nawnlou diing, Jesu hong ciang,
KIPAHNA laa sa diing, Jesu hong ciang;
A' mite pikhawm diing hi" (Ira D. Sankey)

1997-98 buai namenlou a I buailai in koihkhiak, curfew, bandh, refugee cihte I thei hoih mahmah ua, tutung August 31 (2015) apan a langtang buaina I hon tuah nawn un protest, dharna, total shutdown, public boycott cihte kithang leuleu hi. Naute nipi khawl suam a innlam vataam sung Bungmual pansan ka hi ua, nupi, tu-le-ta mel muta upa simsim khawng in, "Morgue ah..." ci kawm in, vuikhiak di ngaak i tuaidawng 9te luangdam kisialna mun lam zuan thei zel uhi. Hicibang lungsim siangthou tak tawh nam-le-gam itna ziaka innlum nusia-a kalsuankhia nute muh in lungsim honkhoih mahmah. Biakinn dak khetging bel Lamka zaang ah zak ahinai kei, siluang vuikhiak louh omlai...

A dik leh diklou 'thukhenna' bawl di pa leh bawl thei hikei mahle'ng EI-LE-EI boycott I kipuankhum phong ua, tua nung kimaituah a simthu lelkhawmna omlou a I hici kikaan/ kigaak kenkon mawk uh, hotdam ta (tahsan cha) te, a khelhna tampi ngaihdam a om te' kibawl didan himah adia'm, TOUPA deihlam ahi dia'm, cih na kidong dong ing. Thupukna laak tunglai in hoihsim a lang ahithei. Himahleh, tuni tana hoih lai mah hiam, singtangmite luah bial teng huap a zang (implement) zou I hi mah uh hiam, hiai boycott in I lungtup 'tribal interest' tangtunna diing lam hon manawhpih zel mah hia, cihte kidot tuak I sa hi.

Christian perspective, larger perspective a I hon et cia'n Pasian' zahngaihna ziaka hing geigei ciat ngen (Kahlate 3: 22-24), huan, Ama'n mi kuamah manthat di A deihlouh ziaka eite' HINNA hon hawi(sau)sak ahih dan haih vuallouh in Laisangthou, 1 Peter 3: 9 ah I mu hi. Kidophuai. Jawlnei/ Kamsang Mika in,

"Mihing aw, ama'n a hoih thil hon lakta a,
Tangtawn Toupa'n nang apan bang ngiat ahia?
A diktat a gamtat diing,
Zahngaihna it diing,
Kingainiamtaka na Pasian tawh ton diing, cih ahi."

ana ci (Mika 6:8). Hih Kamsang Mika thugen, Manipur tribal-te, adeuhkhol in Ccpur district a teengte leh hiai district apan mundang a omkhia nang & kei kiveelna di'n hoih. Simtu it, TOUPA'N hon pheklek hen!

Thukhentu omsun, van leh lei siamtu Pa Pasian in bel boycott puankhum na nei mah. Amah' thu mang lou a melmapa thu mang zaw Adam leh Evi bang; Kanan gam enkhia a kuan mi 12 laka Amah muanglou leh A thu manglou mi 10te bang; Israel nam makai Samson (melmate laka ngaihzawng vanei, hong buaisiat in); Kumpi Saul in Pasian' Thu man sanga amah lemtheihna / phatuamngaihna a suan zawk takin; Babulon Kumpi Nebukadnezzar, thunei hong kisa a hong kideihkhop viau ciang in; a' tapa Belsazar in zong a pa (Nebukadnezzar) tunga thiltung, Pasian thangpaihna mu kilkel hinapi TOUPA lak ah kitulut ut tuan hetlou hi. Vanglian Toupa'n a boycott/ etsanna clause – MENE, MENE, TEKEL, UPHARSIN. Hiai pata te khelhna ziak in Babylon gam khawvel theih in hong om a, amau pata ziak mah in Babulon pukse dimdem hi.

TUNI in nang, pawlpi khat Makai, pilvang in (what does the LORD require of you). Nang hahkatna zal a na minam or hill districts pumpi khawvel in thei himaithei a, ahizong, nang khelhna - TOUPA laka kituklut louhna ziak mah a na mi-le-sate pukse dimdem thei hi zel ahi.

Pastor Thangrawnlian in a laibu bawl (June, 2016) AMAN HON PI KA KIPAK HI, peek 208-212 sung ah "Pathian in Boycott Puankhum Dup Mai" cih thugelh koih. Pk. 209, beu 2na: I tung ua Toupa a kipah leh huai gam ah ahon pi ding, huai nawitui leh khuaizu a luang gam ah. Pilvan ngaih chi mahmah hi. A ziak chu I tung ua Toupa a kipah leh chih ahih mawk chia. A kipah kei ngeingei leh chu kipankhia mawk le uhleng huai gam tung zoulou ding uhi. Eilawi leng kipan khiata chu I himai ua, I tung ua Toupa a kipah leh huai I lamet gam uh I tung ngei ding uhi. Toupa I kipah sak kei uh leh chu gamdai gamkeu ah... himai! I movement te uh ziakin boycott bang I puang ziahziah uhi. Kuamah ka dem kei. Ahi a, ka gen nop bel mihingte boycott sanga lauhuai zaw a hon boycott thei Pathian ahi chih kuapeuh in phawk gige ni.

Sual in vanzat in zang kei henla. May 23-June 03, 2016 sung 'innkuan hun, hun nuam' zang a innlam pai lai, mi tuamtuam apan zak leh mit mahmah a ka muh khenkhat pansan in tamlou hon gelhkhe le'ng.

Nek diing leh silh diing, tenna diing inn leh damtheihna I cih te mikim poimawh, I delh ciat uh zong ahi. Damlou, damna lunggulh leh taksap tuamtuam neite adi'n tuh Joint Action Committee - Against the Three Bills (JAC-ATB) heutute vapat a JAC tungtawna huhna muh di sang in Imphal delhsuk a, a' bialtu MLApu (akua-kua hitale uh) vapat, huci'a huhna/ kithuahpihna muh di cih pen nekcing zaw. Tua ziak mah a, mipi lam ai-awh (MLA/ Minister) te'n amau vehtu di lengla tasam lou, phetlou amaute boycott puan ahihma leh puan ahihnung kilamdang law tellou amai de aw, cih sim in om. JAC-ATB heutute leh MLA-te kikhen/ kilang thei hikei hang. Let there be love shared amongst us, Let there be love (and forgiveness) seen in our eyes. Lungkham liangvaite diing a kingakna TOUPA hi, A' hehpihna kicing hi miteng di'n.. PTL!

Nisim 23.10.2015 a koihkhiak, link - http://www.zogam.com/columnists/upa-chinsum/3401-tribal-unity-lungtup-tuang-tunna-di-n.html a thugelh, hehpih in nana simthak dia'm, sanggam. Eisunga mahni ciat dik kisakna pai hanhan, attempt at reconciliation ompilou abang. Huai kawmkal a lungtup kibatpih unau Hmar Students' Assn, JHQ, Ccpur, leh Kuki Students' Orgn, Ccpur in joint statement dated 25th June 2016 suahkhia-a, "...the Joint Action Committee against Anti-Tribal Bills has no locus-standi to continue with the movement" ahon cih theih uh leh, I lungputdan leh JAC-ATB kal suan zia kiveelna tuak om ahimai dia'm? Manipur singtangmi teng huam a panla I hihman in, ei district leh district dang a teeng I unaute lungsim et leh a' sou uh dom gige zong poimawh veve ahi.

Singtangmi, Manipur simlam bial luah unaute dinna lel tawh kisai, etdan nih pai omthei. Hibang in –

LAMKA lam etna pan
* Muan mahmah teelcing singtangmi MLA 20 lak kinei, singtangmipih, amau telcingtute khual lou PALAI neihkha himawk hang, poi mahmah e!

* "Ka taan leh ka taan..." cia nang (resist) threp di'a gintak MLAte lamet banglou ua, aneu-alian in chin leh ha tawh nang lou hile'ng, Bill 3 te paisuak thei di bang mawk akei maw!

* Tua sitting MLA te, 2017 kiteel hun hong tun ci'a vote piak louh di, kuamah a cin zom louh di uh himai.

IMPHAL lam etna pan
* MLA 60 lak ah singtangmi 20 ki-om hi. Assembly house tanpha ah, a number tamzawte' nelhsiahna kitang ahi. Mipi leh Palaite pankhawm poimawh e!

* Bill 3 te gen ahihlouh lai a le kipumkhat/ kithutuak thei taktakloute, tua thawm hong om ziaka kisakhat guih di'a n'on lamet uh, hon lamen sang lua na hi uh (it's ideal but not realistic)!

* TOUPA lemsak ahih a, bial mipite'n honteel lai uh leh kipahhuai, hon teel nawnkei ua leh I na khawl phot di'a.

 

Lomveikha (extremist group) te’ etdan leh Dawnbulhna omthei

(a) Manipur district dang a-te genpha khang, phak le vapha kha ngei khang. Ei MLA te mahmah hi, district siik saklouh diing ahi uh. Boycott MLA/ MP tuh ‘boycott’ hitop mai!? A mel uh le mu peihlou, honglut sawm teng ua GO BACK cih di. Himai!

 

(b) 2017 kiteelna adi’a nomination a file uh leh, amau thu. Eilam panna leh stand-point bel chiang - atung a (a)na hi giap…

 

(c) Tangvalte, nupite - kigalging leh mansa in om uah!

(a) Ei pen in I sep di I seem hia, cih kiveel sang in midang mawhsa/ mawhpaih didan a thil et baihlam. Thil thei laklawh mi tamlou khate’n I mipite pisual (misguide) ahizaw kha di e. Tribal unity suksiat diing a ut gige, unau Meiteite kipahna di lel tak seem hih khak diing pilvang ciat ni. Kidawm lai ni.

 

(b) Election Commission of India in election vai a dan-le-dun a khunte a cinlouhna nei kihi sam lou hive’n, kisa nawn himhim di chu…

 

(c) Solkar in election vai ah dan leh thupiak hon enkol/ enzui zou nalou di hia?

 

A tunga scenario taklat, I dinna lai uh ahi I ci thei. Eisung a houlimna, kihoulemna a om tuan kei leh bel melmapa mun-awn, point nanung, (c) gen pen bang kilawphuai hetlou. Election gimsi ziaka I lak ua kihua leh kisiat-kibalna a om nawn di khangthakte’n kideihlou, tribal movement pai lel pen 2017 election tawh vuikhawm ahihlouhna di’a TOUPA deihdan I zon ngai; nang leh kei ah sep diing leh sep louh diing om hi.Kiteel nanung, 2012 a I pan khakdan leh panlak dan ciat mimalmalte ki-enthak ni. MLA te hi’n MP-pu hi’n, huan, a teeltute akua-akua hitale’ng, “nang sang’n kei siangthou zaw ing” (holier than thou) a ci thei I om di uam? A ci thei kitamlou maithei. Na tuhgah mah na at diing. God sees the truth, but waits.

 

"Na hih peuhmah hon hihsaktu, itna in a tawhthawh akipan hita hen" cih hi-a, "..na nek uh hiam, na dawn uh hiam, na hih peuhmah uh Pasian minthupina di'n hih zel un" (1 Kor. 10: 31) cih gelh ahi. Unau Meiteite'n lungkimlouh lahkhiakna in Imphal leh a sehvel khuate ah bandh bawl thei zelzel in, lamlian lai-a gari tyre hal, numei pawl lamlian a kizuihsak cih te honpan ua, tua pen thil hoih hih diing a Jesu Khrist a siam-a om eite' kisiingsat didan hia, ahoihna leh hoihlouhna bangbang ahia cih etcet detdetna (scrutiny) pailoupi a pawng etton kha, a' tua lam a phatuamngai khial kha dekdek I hi di uam? I etton diing tak Jesu Khrist ahi, Imphal laka unaute hilou in. I kidot zelzel diing a hoih –

a) Khrist min in hiai thil ka hih thei dia'm? (Kol. 3:17)
b) Jesu'n, hiai dan a hih hiam, hiai dana thupukna la di'n ka ngaihsun thei hiam? (1 Johan 2:6)
c) Hiai nasep in Pasian minthanna a tun dia'm, thupina a pekha dia'm?(1 Kor. 10:31)
d) Ka Toupa hong paikik cia'n tua ka hih lel hontuak leh ka ut dia'm? (1 Johan 2:28)

 

Heutupa Rev Dr Kh Khaizakham in Muanna Aksi July 2015 issue, peek 4-5 ah hici'n na gelh - "Tuchung a kitelna (ADC Member ding telna) chu ei thingtangmite a ahia, Khristian chu a tawmpen ah 95% hi ngei ding I hiu. Zia Khristian gam ah kitelna ah re-poll um vengvung hih phaijang lam ah unaute hin ei nuisan nasa diu e maw! Polling station 36 lawmlawm ah re-poll ding ahi hilhial hi... Setan in MLA election kal a ngakla na ding e aw! Danglamna pha a tun lo leh chu mualpho to pek ding I hi mai ua, Setan gam chu lian deudeu ding ahimai hi. Kochuam tin ah kihil a ngai mamata hih, Pastor leh Upate'n le Pathian thutak dinpi ngam a ngai mama tai. Pauchapna ding mun leh mun lo le hiatkhen a ngai tai."

 

TOUPA'N hon it masak ziaka e'n Amah it thuk thei, Amah' citna leh lainatna te a zuau ngeilouh ziak a eite hihmana omlou lel (1997-98 ngaihsun mah in), hing hamhamte I hihdan I taklangta. Ama'n hon-it banga ki-it di (Agape love), Ama'n hon ngaihdam taak banga eite khat-le-khat KINGAIDAM diing te I hi, unau. Laisiangthou, Isai bung 1na ah CHIALNA I mu. Aw I dawng diing hiam tua sapna? Chialna bel (t. 16-18) –

 

"Kisil unla, kihihsiang un!
Ka mitmuh apan na thilhih giloute uh koihmang unla,
Thil gilou hih tawpta un.
Thil hoih hih kisin unla, dika vaihawm thukhenna zong un.
Midang nuaisiahte taihilh unla, pabeite gum unla,
Meigoingte adingin diktakin vaihawm un.
Tangtawn Toupa'n hichi'n ci hi:
Hong pai unla, ngaihtuah khawm dih ve ni..."
..............
15.07.2016

 

© Copyright 2024 - ZOGAM.COM. Designed by NemaGraphy.