LAMKA VEHNAWNNA

LAMKA VEHNAWNNA
Kimbawi’Pa

kimboipa

Laigelh ichih bang le a hun in hon zil a, lungsim a thawven leh a kilawphuai se hi. I MLA masate uh term bei kuan in Manipur Assembly House ah Bill thum a hon pass ua, Anti-Tribal Bill chih sak in a diak in Lamka mipite I sousing zui pah ua hiai thu toh kisai in Lamka ah luang 9 a kikham hi.Huchi a kiphinna in masawn zel in niteng a District Hospital morgue a thugenna leh kikhopna in a zui hi. Himahleh heutute leh Legislatorte’ ngaihven a loh kei mahmah hi. Hiai bang a thu a hong siat luat chiang in gelhtu hih a uthuai nawn het kei hi. Social media lam ah lah thutak muh di a om kei lai a, ki-iplahna thu ngen in a luah lai hi. Hiai bang hun a paukhiak di tuh I genna lamlam thangpai di a bang maimah hi. Huaiziak in ka na ki-awngsut hi.

January 22, 2018 in Kimbawi’ Nu toh, ka tanu naupangpen toh Lamka zuan di’n Aizawl a kipan Taxi in Lengpui Airport ka zuan uhi. AirIndia lenna lian mahmah a hong tuang in minute 45 vel ka len nung un Imphal Airport k’on boh dup uhi. Imphal Airport a kipan ka tupa V. Chinbiaklal in a hong pi a, Imphal leh Lamka kikal lampi a na hoih mahmah vanglak hi. Lamka tung a I hong kisil leh well tui man tutup a kisil kipan ahi mai hi.

Ka hong pai san uh ka pa’ hansuang hon di ahi pen. Himahleh Bungmual a ka tupa V. Pauthianmuan’ zi neih ka uap kha ua, kipahhuai ka sa mahmah hi. Huchia mou lawm khin in ka tuppen uh ka pa’ hansuang hon ka sawm pah ua, ka unau teng uleh ka paneu teng, a kim thei teng in ka hihkhia uhi.

Ahi, hiai ahi Lamka. Leivui ngen pal ahi mai a, ni nih bang a chin leh hitang lou thei ahi kei pah hi. Passenger Auto Rickshaw lah dim, a ging thupi, leivui lah khu, khawlai pawt a nuam mahmah kei hi. Paina teng a nak hum ahi pen mai. Motor dang lah a na tam lua, a lian-aneu in lampi a dim maimah hi. Thil thak muh di om zeuhzeuh tuh ATM Booth a kibehlap mahmah, chih ahi. ATM Booth teng ah mi queue a ding a om gige a, khatvei ka ma a ding pa’ lakkhiak zoh a balance hong kilang chu Rs. 75/- hi’n ka thei hi. Sum tawmchik lakhe dia ATM naih chu mi tam di’n ka gingta hi.

Leivui tam ziak in lamlian kiang a in omte a lui suak’ thei mahmah hi. Tedim Road pen a hoih lai tak ahi dia hilele veng sung lampite chik chiang a kua’n puah tel di, chih ka ngaihtuah chiang in a hoih hun di gamla mahmah di’n ka gingta hi. Tua I leivui palte uh tuk hong tung dia, buannawi suak zel dia, a ngap in a ngaphuai kei hi. Khantouhna omsun a gen uh ka zak tuh Dam tui a kai hoih, chih ahi.

Mun tam ka pha man kei hi. Veng sung lampite leh khawlai ah khantouhna muh di tam kei mahleh mimal lam in I khang mahmah ua, New Lamka bang ah veng kil deuh khawng ah in hoih pipi muh di a tam mahmah hi. Koi a sum bangchi muh a tel ua, chih in a om. Hilele a sum muhna uh ngaihtuah nilouh a kei sum di hong pawt mawk lou di ahi a, ka ngaihtuah sunzom tuan kei hi. Mi sum muhna nak ngaihtuah a, theikhia a kei a di hong piang di hileh bel ngaihtuah mai dia hoih tak ahi.

Zu a hihleh Meiteite’ hauhsakna dia koih I bang ua, New Lamka a zu zuakna munte ana kiphel gawp vek hi. Hiai pen thil hoih pen a diam? Chih in a om hi. A dawnte’n lah dawn thou ua, nam dangte’ hauhsakna dia bawlsak I bang uhi. A sia le ka chi sam kei, a hawte’ a dia mitdonhuai mahmah di mah le ahi. Zu sang a huathuai zaw ka sak ahihleh I gam uh puah dia thuneihna neite’n a puah louh ua, amau hauhsakna dia sum a laklut maimah uh ahi.

In lam pai, kichi zen mah lele mahni in mah a mikhual a kihiset maimah a, a nopna a om tuan kei hi. Leitung a om sung mikhual dia le mikhual diak ka bang hi, ka sepna ziak in. Aizawl ah kik mah le’ng huai a mikhual thou ka hi lai hi. Sepna in koi mun peuh ah hon mikhual sak hi. North-East state a ka phak khak louh state omsun Tripura ahi mai hi. TS Khai in ‘Khualzin mi ka hi’ chia la a phuah kei a dia dik diak in ka thei hi. Himahleh a la tawpna a ‘Tawlnga in ka om ding hi tua ah’ a chihna munt un di leh tun louh di bel kichiang ngam lou ahi phot ve.
K’ong pai sung in I thukandan uh ka mankhe zek hi. ‘Tua koimun a sem?’ chih dotna a tam sim a, ‘Aizawl ah,’ chia ka dawn chiang in, ‘Aizawl mun ah maw?’ chi’n a hon dong kik veu uhi. Lungtom deuh chih mah ‘Aizawl mun ahih k’en Aizawl ka chi dia hia,’ chia ka dawn pawl a om kha hi. I thukan chitchiatdan khawng uhi mak deuh ka sak hun a tam.

Lamka a ka om di sung uh ka tup sang in sawt ka om zaw kha ua, himahleh kiknawn a ngai thouthou hi. Kiklam pen I gam mah uh muhnopna toh lei lam a pai ka tel hi. Lei lam a pai in TATA ‘Sumo’ in ka kipankhia uhi. Lamka leh Singngat kikal lampi siatdan lawmlawm a ngaihna ka thei zou kei. Leivui a leivui tuh kidaih ahi mai. Tuk pi tung leh bang suak di a tel diam maw! A bialtu MLA leh MDC-te zum lou ahi tel d’uam ka chi hi. Singngat leh Sinzawl kikal adan ana om deuh a, mun (portion) khenkhat bang ‘black-topping’ ana hi a, adan a om deuh hi.

Lamka leh Singngat kikal lampi bawl hi sek mahleh a hoih sung a sawt kei thei mahmah hi. Huai ahi lamdang ka sak. 1971 a kipan Singngat ah ka teng pan ua himahleh hiai lampi a hoih lam ka thei tawm mahmah hi. Singngat a ka ten nawnlouh nung un le hiai lampi tawn mah in ka zinzin lai hi. Ngaihsak lohlou tak hi’n ka thei hi. Hiai lampi tawn a zinte bus sung leh a tung dimdim a pai uh ahi zawmah!

Hilele, chih vengveng phet in a om, Sinzawl leh Tuivai (Mizoram) kikal lampi siatdan gen vual ahi kei. Lam saupi hilou napi in hun sawt a lut mahmah hi. Hiai kikal le tuk sung a paina dia huphurh huai mahmah chu hi eive. Bialtu MLA zaw om sam hive’n maw. Tuivai pelh a kipan zaw motor tuang a kihi taktak ta hi.

Gam leh nam vei kichi zaw tam hi hang a lampi I vei kei uleh bangchi gam leh nam vei hithei di? Lampi, kikawmtuahna a hoih kei leh a sung a teng mite’n development bangchi muh di? Development a om kei leh a teng mite bangchi khawsuah di? I khawsuah kei uleh manthat di I maban uh hi mai di ahi. Lametna nei di’n kipi in kimakaih le a uthuai tel! Mimal a khan hia I tel uh? I nam pum ua? I makaite uah saupi a kionga hi.

Mizoram bang le lampi a hoih lawtel tuan kei hi. Government a demna pen khat ule ahi. Government’ panna ahihleh ni kum a vuahtui tam luat ziak a lampi kibawl theilou, chih ahi. Vuahtui tawp a kipan alang-lang bawl a kipan ua, a hoih pah a gintakhuai hi.

© Copyright 2024 - ZOGAM.COM. Designed by NemaGraphy.