Lungkhamna

jmpaupuMihing nuntakna ah lungkhamna leh lunghihmawhna kipelh thei lo hi. Ahi zongin i thuakzia leh i sa'nzia kibanglo hi. Mi pawlkhatte pen lunghihmawhna in nawmvalh hileh kilawm; tui kia bangin pau thei nawnlo in om uh hi. Pawlkhat in gengen uh a, amau haksatna khangsak semsem uh hileh kilawm hi. Chin Baptist Convention General Secretary Rev. Dennis Ngun Thawng Mang kiangah, “Falam leh Hakha mi gamdang tungte' haksatna lian pen nang muhna ah bang hiam?” ka cih leh, “Lungkiatna hi dingin ka um hi,” hong ci hi. Lungkiatna pen lungkhamna panin hong pai hi a, lungkham hong sawt tektek ciangin lungkiatna kitung hi. Lungkiatna zong thuaktheih ciang om in, zatui loin thuaktheih loh zong om hi.

John Edmund Haggai in a laibu How To Win Over Worry ah “lungkhamna” public enemy number one (tangpi tangta gal lian pen) ci-in na gelh hi. Greek pau in lunghihmawhna merimnao kici a, merizo cih ciangin “kikhen” nous “lungsim” cihna hi. Tua hi a, lunghihmawhna pen “lungsim kikhenna” ci-in na kiciamteh hi. Lungsim kikhenna in na khat peuhpeuh ah kip theilo hi (James 1:8). Nasep khat peuhpeuh ah kip theilo, ngaihsut khat peuhpeuh ah kip theilote pen lunghihmawhna in a zawh mi hi nuam mahmah hi. Bang hang hiam cih leh lunghihmawhna in lungsim ngaihsutna khen hamtang a, lungnopna kinei theilo hi. Hih bangin lungsim kikhen kipumkhat lo mite a tawpna ah bang mah sem thei lo dingin kikoihna ciang tung hi. Tua bang ciang hong tun ciangin abulia kici a, nervous breakdown cihna hi.

Hanmual ah natna hangin a si sangin lungkhamna tawh kizom natna hangin a si tamzaw dingin kituat hi. Numei kum 30 mi khat natna gen ding om loin a pumpi zaw (paralyzed) hi. Doctor te’n a cihna ding uh thei nawn loin a tawpna ah a lungsim sungah genkhiat loh nei hi, cih mu uh hi. Tua a genkhiat loh thu bang hiam ci-in a dot uh hangin pulak nuam tuan vet lo hi. A tawpna ah hypnosis tawh a dot uh ciangin a pasal in numei dang tawh na omkhawm zel, a sawt loin amah deih nawn kei leh bang suak ding cih a ngaihsut ciangin hih natna nei hi. Lungsim noptuam nading zatui a om hangin hih numei in a pasal khen ding a lauhna hangin damlo in om a, lungkhamna hangin pumpizawcip lianga ahih manin zato inn ah kikem hi. A piang nailo thute hangin a cinat lawh, gimna a thuakkhol mi na tam mahmah hi.

E. Stanley Jones in a laibu Victorious Living ah lunghihmawhna nam thum panin hong kipan in gen hi. Nek leh tak thu, tenna ding inn leh lo, leh mailam ngaihsutnate ahi hi. Hih thumte panin en ding hileng Jesu Khris a lunghihmawh penpen ding mi cih i thei hi. Bang hang hiam cih leh inn leh lo, nek leh tak a kipanin a mailam ah Singlamteh tungah sih ding kician takin theisa in nungta hi. Eimah bangin kisapna tawh a nuntak hangin lunghihmawhna in tuamcip lo hi. Bang hang in hih bangin lungnop lohna nei loin nungta hiam cih na ngaihsun ngei hiam? Jesu lunghihmawh lohna thusim ahih leh Pasian muang inla, a thu mang in cih hi. Muang ngam leh zui ngam takpi ahih manin lungkham nading tampi sungah lungnuam takin nungta hi.

Lungkham tampite’n tuni ah nungta loin mailam ngaihsunsun in tuate panin lungkhamna tuni thuak uh hi. Mailam ngaihsun a lungkham mi a om mah bangin nunglam ngaihsun a tuni nangawn a lungkhampih tam mahmah hi. Mailam leh nunglam thute eima septheih khat zong om lo hi. Pasian bek in a paisa nunglam ah paikik thei a, tua mah bangin na muh nailoh mailam ah Pasian om khin zo hi. Tua hangin Pasian muang in a thu mang leng i vai tampi nuam ding hi. Nunglam thu hangin a gimte adingin Pasian bek kingak nading om a, tua mah bangin mailam thu hangin lunghimawhte adingin Pasian bek mah hong huh thei om hi. Kamsangpa Jeremiah in, “Topa aw, mihing omdan ama uk theih ahih lohna ka theita a, ama kalsuanna ding ama geltheih hilo hi,” na ci hi (10:23).

Dr. David Jeremiah in a sermon Slaying the Giant of Worry ah Matthai 6:25-34 sung siksanin a thuhilhna ka za ngei hi. Ama thugenna panin hih lunghihmawhna tungah i gualzawhna ding pawl khat na enkhawm ni. Lai Siangtho i et ciangin lunghihmawhna pen Pasian mite tawh kituaklo hi. Tua hangin Jesu in lunghihmawhna leh lungmuanna kikal ding hih sungah na gen hi. Lunghihmawhna a phattuam lohna nam nga in en masa ni:

Lunghihmawhna a phattuam lohna nam nga in en masa ni:

1.    Lunghihmawhna leh Pasian muang mite kituak lo hi (Aneu 25).
2.    Lunghihmawhna leh Pasian’ hong kepzawhzia kihual lo hi (Aneu 26)
3.    Lunghihmawhna in phattuamna pia lo hi (Aneu 27)
4.    Lunghihmawhna in upna neu i hihna hong musak hi (Aneu 28-30)
5.    Lunghihmawhna pen thu umlote tawh kibatna hi (Aneu 31-32)

Thu-um mite adingin Pasian ka muang cih leh lunghihmawhna kigawmkhawm nuntakna kizangkhawm thei lo hi. Tua ahih manin lunghihmawhna bangci zawh ding hiam cih en kik ni:

1.    Lunghihmawhna tungah i gualzawhna dingin a masa ding telsiam ding kisam hi (Aneu 33)
2.    Lunghihmawhna tungah i gualzawhna dingin ngaihsutzia thak neih ding kisam hi (Aneu 34)
•    Na zing ciangah tuni in ten sawm kei in (Thuh 33:35)
•    Na hun beisa sungah tuni in teng kei in: Mi tampite a beisa hun a mawhna hangin lungkham uh hi. Mi pawlkhat a beisa hun a lawhcinna hangin tuni in lunggimna thuak uh hi. Mi kim khatte a beisa lungkhamna hangin tuni dong mah vangikpi pua uh hi.
3.    Lai Siangtho mun li khawng tawh lunghihmawhna thu i zo nuam hi:
•    “Haksat hun ciangin keima tungah hong ko un. Note kong honkhia ding a, note in keima min nong thangsak ding uh hi” (Late 50:15).
•    “Topa tungah na vangik nga in, amah in hong huh ding hi. Amah in mi thumante kilingsak ngeilo ding hi” (Late 55:22).
•    “Thu khat peuhpeuhah lunghimawh lua kei unla, na kisap bangbang uh, lungdamna tawh Pasian kiangah na ngen un. Mihingte in a theihtel zawh loh Pasian hong piak lungsim nopna in, Khris Jesu tawh na kipawlna uh hangin note hong lungnuamsak ding hi” (Filippi 4:6-7).
•    “Pasian in note hong kem ding ahih manin na lungkhamnate khempeuh uh ama kiang tunpih un” (I. Pet 5:7).

Thukhupna
Mikangte paunak khat in,”Na supnate lungngaingai in nunglam thu en kik ken, mainawt in, nuntakna pen mailamah kalsuan ding hi a, nungkik ding hi lo hi,” na ci uh hi. Abeisa thute sialsial in hun mangsak ken. A.W. Tozer in, “Kei tunga hong tung khempeuh Khris lim ka batna ding ahih lam ka phawk ciangin, lunghihmawhna ka nei nawn kei hi,” na ci ngei hi. Mainawt ning na cih hangin, a beisa na thute na khut sungah a dim in na koih leh mailam hamphatna na la thei kei ding hi. Norman Vincent Pearle in, “Na ngaihsutnate na khek leh na leitung hong kihek ding hi,” ci hi. Lunghihmawhna vangik bangin na pua maw? Topa in hong dawn nuam hi:
    Lungkhamna vangik bang lel in, zawngkhal in na tha nem maw
    Manpha Honpa i belh hi in, Ama kiangah ko in aw
    Mi’n hong simmawh hong huat ciangin, Jesu kiang’ i pai ding hi
    A angsung hong pom hong dal ciang, lungnopna hong pia ding hi.

© Copyright 2024 - ZOGAM.COM. Designed by NemaGraphy.