Aw thangvan angelte.. koi ah na awm ua?

Khrismas Thupuak:
AW, THANGVAN ANGELTE... KOI AH NA AWM UA ? | L.T.Ngaihte,Kabul.

LT Ngaihte NewThil peuhmah, alim-a al hin, a nuam-anuamlou hileh,ahun theih ding ahi,aki ci pen,khovel pilna mai hilou in, Zawlnei Isai in(40:4) Toupa  thupina hihlat ahihtheihna ding a thilpoimoh ana gen: ‘Guam cih sansak ahi vek ding a,taang cih mual cih niamsak ahi ding, lampi kawite tansak ahi dinga,aphokna lailai hihlual ahi ding’ acih toh kituak mahmah kasa hi. Damtheihna hoih neihtheihna ding in, neklehtak kia hilou in,taksa sawizoina bang leng a poimoh hi. Ne in dawn lel leng le,hin bel kihing ding, ahihziak a taksa tung gik ding,nat leh sat in hon tuam ding.Thil khat peuh a omna ngei a omom ciang in, miksi leh ganhing tuamtuam in va tuam ua khosakna a aneih bang un, mihing taksa zong,kisawizoina omlou in,natna hik tuamtuam te khosakna suak thei hi.Hucibang in, thil khum limsa cih man a,akhum ngen nek in hoihna sang in siatna atun zaw a,nek ton omsak ding,nek louh ton omsak ding ahi. Hucibang in,akha kia duh cih man in, nene leng,hoihna sang in siatna tun zaw ding hi.Huaiziakin,sapten a kilual(balanced) a nek kimvel ding thu,sawtpi apan ana gen ta u hi.Hiai mah tuh lampi koi te tansakna,mual te niamsakna,guam te vuhdimna ahi. Laimal khat in gen leng ‘kilualna’ hiam ‘lemna’ahi ding.

Hiai atung a ngaihtuahna pansan a la in,tukum Krismas kei kia a,Kabul a zat ding cih,ngaihtuahna leh lungzuan sawizoina din,kei leh kei ka kiguan a,ka khotheih apan hicibang a khattang a hiai hun ka zatpatna a hi ding.Lenkhawm utmi ka hi a,zan khovakvak a lengkhawm peih te ka hi. Khosakna ziak in,hucibang a kisak lungzuang na di khop ka muhlouhna a sawtta a,ka sungte toh hiam ka saptuam te toh ka zatkhawm ciang in le,ka lungsim tawngtak ah,singtang a asun a zan a aki lenkhawm lai hunnuam te mah ka ngaihtuah a,huaite mah ah,ka lung akim lailai hi.Huai tuntheihna ding lel ahih leh,keikia kaan a hunhoih a om dia hia,cih bang leng ka lunggeel khat ahi.

Abang abang hileh,neklehtak kia hilou a,ngaihtuahna a nopsakna bang leng,soizawi zel mah ngai hi ding hi.Mi khat in a ut lamkia a ngaihtuah cian,midang tamzaw toh hong kibang lou pah mawk a,atamzaw abat louh phet ciang in,min deihhuai loupi ‘mihai’ cih a loh pah hi. Professor, a subject a lunglut law mahmah te,ahitak in ahucih ding mah uh ahi,ahihziakin, midang toh khosa ahih man in,midang atheilouzaw leh a hai zaw,a mawlzaw te omdan bangzah hiam a va lak zel kei leh, ‘hai gawp hita’ kici a,athu theih, a dik hin a tang hileh,lak ding leh ngaihkhiak ding in kikoih nawnlou maimah hi.Midangtoh khosa(societal being) ihih man in,apil zaw lawtuam le omlou di,a hai zaw lawtuam le omlou di,kikim sim ciat a pai khawm di,kitawn nainai di cih bang le Zawlnei Isai in ana gen toh hong kituak bang zel hi.

Zanlam zek a Lamka ka phak in,I society ua hicibang a kisoumatna thupi tak omdan ka va zak khak ten, thil dangteng sang in ‘bangmah loute bangmahlou’ ci a Thugentu’n ana gengen hon phawk khesak hi. Manipur ah Exam ciang in abu apan copy aki ciing mahmah cih ka zakna a sawt ta.Adiak in,Board exam na bang ah,atanau te na ngawn in,apawlam apan ana supply uh aki ci.Tutung a kazak ah,Pastor semlai khenkhat BA degree deih a exam te natan in ‘guk’sawm uh,ci tazen uhi. Heututen a phallouh ciang un,naupang goonda deuh te hidan ‘khami’ deuh suah in, ‘kamdam’ in nget thoh lai uh,kici hi.Huai leng phallouh ahih cian,nuaktai sim maimah,heutu pa bang ‘gum’ deuh a ensaal zaw mah,cih bang om hi.Khami deuh dia ikoih pawl ana om bang le,mipi te theihkhelh khat houh ahi zaw taam ? Aih kei leh, a tung a igen bang a,kilualna thupi tuangtung ta khat ihi zaw duam ? Saptuam Upa khenkhat,election cia vote zong a alangalang atai cih bangle kazakna a sawt ta. Bangdia tai lou di ?’ ci nuam lam pang ka hita ! Khe nih nei ua,lungngulh nei ua,huai mu dia atai mah di uh hilou dadiam ? Saptuam upa te a sianthou deuh ding uh cih thugin pen paihkhiak siang vet di hizawlou dadiam ? Kei, reverend bang hin,EBCC General Secretary hileng cu,saptuam nasem ten nuam asa ngot un ka ging !!

‘Nam makai’ cih a thang mahmah nawn. Thil te tawpna tuh ‘nam makai’ hi mawk dan ahi. The buck stops here’ show bang phawk huai zezen. A popular mahmah nadan a om a,ahihziak in, inam dinmun encian taktak le lah,huaite makai va hih di,a ginsang in uthuai het kei leh kilawm kasa hi. Aihleh ‘makai’ icih bang ahia ? Bangci teng in gen lele,mipi te deihna a teelcing te lou nana cu ‘makai’ himawk thei lou hi.Election a mipi atamzaw in a teelcing te uh makai a apan na uh gam kipuakna tuh ‘Democracy’ akici.Eipau in ‘mipi thuneihna’ akici. Huaituh mipi te deihna bang a vaihawmna genna ahi. Mipi deihna bang a teelcing hilou tuh,adiktak a gen in, nam makai hi thei ngei lou hi.Amau leh amau makai a kibawl te a hi uh.Hucibang ten, mipi deihna a teel ahihlouh ziak un,mipin athu uh amang kei ding cih atheihman un,mipi te lauhsakna ding in,hiamgamna, phaw leh maitang in a nei uh.Sappau in ‘dictator’ akici. Lauhna leh hiamgamna pansan a nasepna ahi.
Lamka mipi te, hicibanglak a khosa ten,ahun bang zel in amau khosakna ding,amau leh amau mah akizon ua,mimal hinkhua ah,masawnna tampi petmah muh ding a om. Mimal a khosa thei vek,talent bang leng nei hoih mahmah,aihziak a,kipunkhawm a nasep(cooperative) na ahih peuh leh lohcing lua om hetlou mawk dan ahi. Tenna inn te hoih taktak a mimal in akilam hang un,zatkhawm thil khat peuhpeuh hileh ahoih khat mah le a om kei. Lamlian bang, tui supply bang, huan meivak(electric) bang,ahoih khat le a om kei.Nidang sang a le se zawmah in amuh theih. Damtheihna lam(health) bang le gintak sang a sezaw ngen ahi.Tangpi thil a masawnna om bangmah omlou. Telcing makai lah,icih khemkhem sek dan ua Pathian in muanhuai taktak,sawtpi apan hon pe ta.Tutan a ki nei gige lai. Amau mimal atuh,mitangpi mah bang a, inn hoih taktak,khawpi mun tuamtuam a le nei ta uh.Ahihziak a,mipi deihna bang a teelcing ahihna san pen ua,bangmah semkhe lou uh. Akim akiang a sum leh pai a aleikhiak mi bangzah hiam te toh,club kipawlna dan a ki pawl thoh lel uh bang hi. Ahucihcia,telcing makai neih na ngawn phatuamlou hileh kilawm hi. Saptuam lam a min hoih sawm, taleh naute gou manpha nutsiat vek sawm,tanau laina etkoldi tam,Chief Guest a kilatna di lah pung deuhdeuh ahih cia,kuan mipi adia phatuam thil hihman mah di ? Telcing makai ten mipi phattuampih ding na asep ding uh ahi,cih bang le gindan diklou pi khat ahi taam ?

Chief Guest a pan mipi nasepna ahi mah diam ? Huai di khong a I cialcial ziak ua,mipi na asep di uh sem manlou ahi khak ua leh,kuamah in cial nawnlouh ahoih zaw kei dia hia ? Mohpuakna piak a om a,tangtun lou.Amah thakheng dia a lemtang khat guangthak zel cih bang le tawpsan tuak hita lou hia ? Khatvei JNU a YPA kikhawpna a tawpna thumna nei dia seh,theihsakna le kipia,ahong tel kei a,ka conduct na ahi a,’tawpna thumna neidia seh a omlouh ziak in,tawpna thumna a om kei di’ ka cih leh,thumna neih sang a mipi leh seh a ompan thumna poimohna thei khe zaw un,ka mu.

Ahi a, thilhoih zaw kuamah in a haih kei. Thuhoih la hoih in mi bangzah hiam beek a zeel hi. Nasep hoih ahih nak leh, atung in mi phunciak sim mah leh,ahoih ahihlam ahai kei ua,a seem veve uhi. Mimal a khotang thil a panla,tangval suan huai mahmah bang le kava mukha. Hong pang jel uhen aw. Pawlpi ah, YPA te nasep hoih te kava za a, makai tute ginomna leh hoih deihziak in,mi tampi lametna petu ahi ta uh. Kakipahpih mahmah. Nasep hoih a hausa Dorka icih te leng kidaih zou nawnlou uhi. Dorka numeite a ipiak deuh lehlam pasal lamte kigolh theihna tuh YPA hi’n ka mu. Makai te teelcing ahi ua,mipin amau ah lametna a nei lian mahmah a,bangci hiam a tua I omna sang a kalbi sangzaw I society in a suan ding naknak leh YPA te intekna hiding in ka gingta hi.

Hicibang thil om lelel lai in,I dinmun himahmah lou mangngilh in,cikmah a ituah khak nailouh bang hial in,mit naizen in,aw-heu zen in leh meikhu-leikhu lak ah,Mang pian hun I lawm nawn ding uh ahi ta.Lemna Mang pianna in atup pen LEMNA ahi cih mangngilh kei ni.Lemna atun theihna ding in, ihihna leh mohpuakna lam ciat uah,ginom leh diktat in pang ni. Huaiding in, Aw thangvan Angelte, koi a om na hita ua,ci’n I sam  hi. Simtute - Khrismas Nuam !

© Copyright 2024 - ZOGAM.COM. Designed by NemaGraphy.