SALPHA NGALLIAM- K. PAUSUANLIAN' TANCHIN

SALPHA NGALLIAM- K. PAUSUANLIAN' TANCHIN
Compiled by Manipur Express Team.

pausuanlian

Manipur Express Team in singtangmite' gam leh leitang humbitna dinga hinna ana pia 'Tribal Martyrs' 9te 'Zahna' pekawm in, atanchin uh mipi' theih dingin abanban in taklat kisawm hi. Amaute' tanchin tungtawn in mipi hi'n makaite hitaleh, ana lungke simte'n leng thathak hong lak ua, kitaat hiamna ding a azat zel theihna ding uh ngimna leng ahi hi. I mihangsante' uh min leh mel theilou leh mukhalou, ei singtangmite lak ah a vang (tawm) mahmah ding. Himahleh, a innkuan khawsakna uh banah, atanchin uh ana theikha tamlou maithei ahihman in; amau tanchin i theihte tungtawn in thathak hon guan zelzel leh chih, 'Manipur Express Team' in kideih mahmah hi.

A 2na dingin September 23, 2015 ( Nilaini) nitak in, 'Tribal Martyrs' 9te lak a khat K Pausuanlian in a nutsiat a innkuante houlimpihna va kinei a, mipi' theih dingin anuai ah a 'Tanchin' saulou i taklang ding.

Salpha K. Pausuanlian ahihleh tangval leh a upalam deuhte'n 'unau melhaih kum' chi'a itheih uh – 1997, March 10 in Thanlon sub-division sung a om Kaihlam khua ah piang hi. Amah (late) K. Ginkam leh Nu Haulianching' gil a gah goutan 4te laka aneupen (nautum) ahi hi. Sanggam numei 2 – Chingmuan ( 24 yrs) leh Mandeihlun ( 23 yrs) banah sanggam pasal 1 – K. Kailunlal ( 21 yrs) anei hi. Amah kum 3 lel a naupang ahihlai ( 2000 kum ) in a pa'n sungna ziakin ana sihsan hi. Apa' sihnung kum 3 zawh ( 2003) in a innkuan un Lamka ah pem uhi. Huai hun in Pausuanlian in Class – I simpan hi'n a nu'n gen hi. Tu'n ahihleh a innkuanpihte Vengnuam Souh, New Lamka ( Goukhenpau Road) ah khawsa uh a,a u numeite'n siamgat a sumzong in khawsa lel uhi ( anu dam theilou). A tenna mun uh ahihleh a papite' gam ahi ahi.

Tagah-meithai himahle uh Pathian in ahun bang zela pi a makaih in Lamka atun nung un leng K. Pausuanlian in School kai sunzom zou ngal hi. Class – 6 a sim tan Mualkoi a om ' Covenant Children Home' ah om a, huaimun mah ah siamsin hi. Class – 7 a zil akipan asihtan dong ( Class- X simlel), Home based in kaitou nawn hi. Amah laisiam hi hetkei mahleh 'kuhkal lawhchinna ahi' chih meilet tinten a nei mihing khat ahi hi. Kumtawp exam a, a lawhchin zawhlouh ziaka a-class ngei mah a atut kum leng a om tham. Ahihhang in, 'slow and steady wins the race' kichi, a meaning a theihhoih luat ziakin lungkelou in pangtou teitei a, class – X tan bang tung veve hi.

Lai asiamlouh hang in kimawlna lam himhim lunglut mi ahi hi. India in a kisaktheihpih mahmah banah khawvel pumpi' theihphak – Sachin Tendulkar' ( Cricketer) hinkhua a theih ziak leng ahi ngei dia, laisiamlouh ziak maimai in a kingaise ngeikei hi. School a kailouh hunchiang un, inn ah om hiit-hiat a, nitaklam leh zingkal lam chiangin 'football' pek in kuanzel hi. Nitak laisimlai bang leng TV ah 'football' kimawlna asuah nak leh asuah tantan enpeihte lawi ahi a, 'football' kimawlna lou thildang zaw a en peih lawmlawm kei. Anu' kiang ah, " Nu, lehkha siamkei lehang leng, ball pek a nek zontheih lua ahi. Mi tampi leng ball pek a kivak uh ahi..." chi'n genzel a, anu'n ahihleh laisim mah pibawl zaw dingin hasuan zel hi.

Mi pautam zelzul ahi kei a, thumanna lam ah leng gensiatna ding a omkei. Himahleh, mi lungtangpha ahi a, kuahiam in hehsak kha leh bel kuamah' dawmbawl lou ding ahihdan, a paneu in gen hi. Nikum ( 2014) in leng, a ball pekna ah akhe (akhuk) sutankha a, na asakdan kamkhat lel leng a genkei. Akhe natna pen kha 1 zawh in dampah vanglak a, kimawl mah pibawl nawn leuleu hi. Sports lam nanana ah mi a phalah kei himhim a, a school ua 'Annual Sports' azat chiang un leng, 'medal' 4 leh 5 khawng sang gige hi. Boxing lam leng alunglutna ahi a, siam leng asiam bok. Boxing kidemna a tel di'n a School ua pan telkhiak in om a, Churachandpur District sung ah ama gikna tawh kituakte zoukhe vek hi. Huaiziakin, Churachandpur ai-oh in Imphal ah vakuan nawn a, huai ah 'final' tan tung a, hileleng a kisukpihpa zoulou hi. A 'punch' leh bangkim nalh mahmah ahihdan, a mukha peuh in gen uhi.

School naupang ahih banah, Pathinni tengin leng Sunday School kai taima mahmah hi. Inn a aom chiangin leng a om maimai kei a, pau tamlou in ahih ding zongzong sek hi.A hun-awl ah drawing leh painting chihkhawng a hihzel a, siam leng asiam mahmah hi. Huailou in, thil(van) sia khawng leng, ngaihtuah detdet kawm in, bawlhoih sawmsek a, ama' khomkhom in a buaithei mahmah hi. Mi thumang ahihbanah khamtheih thila leng kibuallou ahihman in, a innkiang ua khawsa a paneu ( K Paumuanthang) in leng etkol nop sa in, a itdan thu genbei mawh hial hi.

pausuanlianfamily

 

Mi polhnuam ahihman in a sanggamte'n leng a ngai ua, a innkim-innkiang te un leng ngaina mahmah uhi. Gam-le-nam ading a hinna ana piak dek ni ( August 31, 2015) sun in, a paneu' tate tawh ' paak kung tumtan bangzah hiam gaklom singseng in, khau in hen uhi. Huai a thilbawl uh ahihleh, a teh khawng hong sel(om) chiang a, bawk bipbep in, kilawm mahmah ahi chi uhi. Tuni tan ( Sept.23. 2015) in leng a paak bawl, a inn uah muhtheih dingin omlai hi.

Nitak khawmui zul in leng atung a thiltung ding bangmah theihlawkna nei nailou in, kipaktak in om lai hi. Anu'n, pawtkhiakna ding aneih ziak in pawt sawm a, amah leng nautum chih mahtak, anu' pawtna zui di'a kintak a kisa in, anu pawtkhekhin delhzui l hi. Anu tawh khut kilen in, a pawtna ding lam uh manawh tou lat-lat uhi. Huai hun in, anu'n.....atapa' khut alet tawpna ding ahihlam theikhol hi maizen leh zaw..khah ngei mahmahlou a, lensuak den ding hiven. Maban ding thei kuamah omlou, zankhat thu a Manipur singtangmite kigawm ding ahihdan leng athei khawl kuamah omlou ahihman in, a nu'n..a tapa' khut aletna apan khah mah ahi hi.

Anuta un inn kihaal kuang zuazua khawng ava gaal-et ua, midang leng tampi mahmah ana om uhi. Sawtlou a om nung un anu'n " Bawi, paisukta ni aw...?" a chihleh, " Nu, ana pai in...k'ong om zek lai ding " chi'n dawng a, anu'n leng lungmuangtak in paisan hi. Huchia a om chiang in, a lawmte tawh hong kimaikha ua, khangluilai a upate'n " khap tam lamlam hon zui un aw.." ana chihsek bang un, Salpha Pausuanlian in leng, khap tam lamlam zuita hi. Huai nitak bel, khap tam lamlam in 'kituahna (unity)' sulang ahihman in, mipi' tamna lamlam zui mah ahi hi.

Zan hong sawt hiaihiai chiang in, a lawmte'n pai sawmta uhi. Himahleh, amah apai nuam naikei a, alawmte' kiang ah, " Pai nailou ding. Thau a gin leleng tailou dingh.." chi'n gen zel hi. Huchi a, kuamah thahsawm leng hilou, kidou dia kisa a 'meithal' tawi leng hisamlou, Police leh IRB te khetlup sawm leng hisamlou ahihman un, kuamah in amah kap(shot) dinga gingta leng a omkei hi. Bangmah tawilou ahihziak mah un Tedim Road ah kizui phei dipdip uhi. Alawmte khat in, " lungmuangtak a ka pailai un, koilam a kipan thautang hong leng ahia chih leng theih zawhlouh in, thau in hong kikap mawk a, ka mai lam a te hong puk ngal uh. Ka mai zawn a pa leng, kun kawm in tai a, ka nunga Suanlian pailai ka etkik leh amah leng ana puk hi. Ahihhang in, a panpih dingdan ka thei tuankei. Midangte'n, Damdawi inn lam ah a pawtou ngal ua, ke'n leng khe in ka delhtou l hi. Amun ka tun in, thau a kapkhakna mun ah, pat (cotton) in ka va humsak hi. Huai hun in, ' Ana lua..ana lua...' , 'naak haksa ka sa, hon panpih un' chi'n, a 'aw' hon suah hamham a, ka houpih tam ngamkei. Huainung sawtlou in,a kha in a pawtsan ta.." chi'n gen hi.

Salpha K. Pausuanlian in sihsual a a om lai in a pianna atunnu leh asanggamte ngai vungvung ding ahihdan, nupi tengin leng 'mitsi sa in' genthei vek ding uhi. Numeite'n nau a neihdek chiang un, a pianna nu u'leh a pasalte uh ngai chitchiat sek uhi. Sih-le-hin kal a ding uh ahihziak leng ahi ngei ding. Huchibang ahihman in, Salpha Suanlian ( kum 18 lel) in a tunnu bek ngai na'n chia. Nautum hizawmah ahihman in, a 'aw' suak khe zoukei mahleh, a lungsim in a tunnu malbang koukou ding ahihdan haih ding vual hilou hi.

Inn a om a innkuanpih te'n leng 'internet' tungtawn in ana thei uhi. Himahleh, a sihnung dakkal 2vel a theipan uh ahihdan gen uhi. Huai hun in, Damdawi inn lamte phone tungtawn a houpih in, 'confirmed' ngal uhi. Huai sawng teng, " copy & paste " kichi News Agency thak hong lar luat ziak in 'confirmed' bawllou theilou leng ahi uhi. Mipite vengbittu dia seh a omte lauhna ziakin, Damdawi inn phaktheih vual ahikei. Ani zing in, kidelhhuan ngal uhi. Amun atuntak un, lam-et banglou takin a tapa uh buksung ( morgue) ah ana om a, abuk ana kikalh lai hi. Sawtlou nungin hong kihong a; atapa hawmthawh mahmah uh omna ah lut leng lutthei tuanlou ahihman un, paikhiaksan mai uhi.

pausuanlianpak

Asilh-le-tente bek khengnuam mahle uh, 'dan' in phallou ahihman in, a khengthei kei uhi. Akhawnung in bel, phalna ngah khongkhong uh a, himahleh huaihun in zaw khoihtheih taktak louh in a omta. Omlai veilou, khakiak simthu zak lel leng thuak-hak law ding hi a, lungkimhuai takin a tapa uh koihthei le uh a ut mahmah ding uh. Anu' kiang a leng lum nuam lai, nautum hizawmah ahihman in anu' adi'n thawmhau huai in, innsung daidam na'n chia maw! A ute zahdan siam mahmah mi ahihman in, a min un leng a sam ngeikei a, a ute "U" chi ngen in samzel hi. Huaiziakin, a ute'n leng pawna in thuak-hak sa mahmah uhi. A upa ngial bang, a 'Pa' bangmai a abawl ahih man in, a upa ( Kailunlal in), " ka nau in asih ding kuan a hon ngai leh lam-en lawsam ding hi a...sihsual a a om lai a, akiang a ka om khaklouh poi ka sa mahmah mai a, puak leng ka pawna mahmah.." chi'n, gen hi.

Salpha K. Pausuanlian' nu'n, " Ka tapa' sih ka pawna lua. Himahleh, gam-le-nam ading a kipekhia ahihman in aluang leng kou a ahi nawnkei – Mipi' a ahi. Huaiziakin, ka tapa banah 'Tribal Martyrs' dangte' tungtawn in igam uah DAMNA hong om henla, singtangmite' KITUAHNA leh KIPUMKHATNA hong hih tawntung ding ka deih mahmah hi. Huchi hilou in a sisan luangte athawn mai asuah leh zaw..na ka sa law ding. JAC leh JPO-te' panlakna leh hihdan ka lungdam lua. Ka tate uh, amau thuthu ahi a, mipi' ading a ka piakkhiat siang vilvel uh ahi. Siluang lakhe di'n hon sawl le uh leng, kiheh maimah ding hita ahihman in, amanpha theipen a siluangte zat ahih ka deih mahmah " chi'n gen hi.

A unau ua upapen Chingmuan in " Sepaihte' melma leng kihisamlou a, thautang taktak kizatkhum zaw ka theisiam kei. Phaizang bial a, 'rubber bullet' zang ua; singtangmite' lak a 'live bullet' a zat uh, ka pawna mahmah. Huchi a, mi kap ding poimawhlua ahih leh, unau 3 ka omlai uh " chi'a agen in, saupi huamkha hi. Apaneu in leng, a lungsim a om diakte a genna ah, " Ka tapa' uh sisan amawk mai a aluan khak ding ka lau a, huchi di'n leng ka phal mahmah kei. Singtangmite lak ah kigawmna hon tun ta a, avenkik nawn khak ding leng ka lau in, phal leng ka phalkei bok. Salphate' kipiakna tungtawn a, 'Separate Administration' i muh ngei uh ka lam-en a, ka lam-en gige ding hi. Huaiban ah, mipite leh hon lamkaihtute' tung ah kipahna gen senglouh ka ba uh. Ka kipak petmah ua, sihna tuak sapsap di'n si hampha ka kisa uhi " chi'n hon gen hi.

Dakkal 2 leh minute 14 sung vingveng, Salpha K. Pausuanlian' nutsiatsa a innkuante tawh houlimna neih zawh in, Pathian in amau innkuan hinkhua leh a khawsakna uah lamkaihzel ding a deihsakna thu Manipur Express' min a khak kawm in 'Mangpha' kikhak in ka pai uhi.

meteam2

© Copyright 2024 - ZOGAM.COM. Designed by NemaGraphy.