2015 kum Zomi te kipumkhatnang' kalsuan zia ding

2015 kum Zomi te kipumkhatnang' kalsuan zia ding

 

Zomi uleh nau a kua mah peuh,

Kum kiveiveita leh, kum hong thakkik kik ta leh ei Zomite ih kipumkhatna, khang zuahzuah tuanlo, a bang ci khong. Ahangarticlenew kikum in, kipuahpha ciat ni. Thu maan thudik zong ni. Kei muhna dan zong hong kumpah kahihi. Ahoih lam inkikum ni.
 
Kipumkhatna leh kibatkimna (Unity and Uniformity.)
 
Zomite ih kisapmahmah thunih om hi. Tua te in, kipumkhatna (Unity) leh kibatkimna (Uniformity) a hihi. Hih unity leh uniformity pen kei muhdan kei saandan dung zui a kong gelh khiat hi. Midangte muhdan saandan tawh zong kibang lo ding hi. Kitel siam ni.

Ei Zomite ih kipumkhat (Unity) theihna ding Minam vai (A myota ye, Nationalism, National interests) leh Gamvai (Bitna, khantona) (Nai ngant a ye, Nation affairs; security and development) thunih bek omhi. Biakna, nai ngan ye party (Political Party), kipawlnate (Association, Union, Organization..) , te ah kipumkhat theih nading lampi/thu omlo hi. Ih khuasak zia, ihnunzia, ihhauhna, ihpilna, ihsiamna, te mun leh mual zui-in, ei Zomi te kibatkimna (Uniformity) a om thei ngei ding hilo hi.

Ahi zongin, uniformity omlo in cikmah hun in unity omthei ngeilo ding hi. Tua ahih ciang in, a kibanglopipi kawmkal pan kipumkhat na (Unity in Diversities) ihzon ihzat hong kul ding hi.  Ih kibatkimlona (No uniformity) teng hemkhia in, ihkibatkimna (Uniformity) gawmin kipumkhatna (Unity) ih lam kul ta hi.

Tua ahih leh ei Zomite ih kipumkhat thei nading ih minam vai hi napi’n, bang hang in, abulpi pen ahi ih minam min ding ah kithukim, kipumkhat zolo ih hiam? (Why?) Athu ahang’ (Reason) ih zon kul hi. Mimal muhna ih sung’ ciat dinga ih kikum ding hi.

Kei muhna-ah:- No. 1. Ih minam kee te leh ih kampaute ei leh ei ki-ultung sak (Self-centered) lua ihhi kha kei tam? Ihminam kee te khat leh khat kideidan (Segregation) kisimmawh, kineu-et (Contempt) kha ih hi kei tam? Pawlbawllo (Rejection) kha ihhi kei tam? Tua ban ah ih Zopau sang’ ei miman kee kampau zang nuam zaw sese ihhi kei tam? Ka na cici hi. 2013 kum census lai ka et ciangin a result bang hong ciding cih kithei nailopi in, eite khat leh khat kisel in, ih kitawng zawzen hi. Gtn: Chin code sungah Code No. nei minamkee (Sihzang, Saizang Khuano, Zo..) tampi ommahtase leh Zote bangin (Kei zong Zote ka hihi.) Ko code nambat 421 nei ung, ko pu Zo suante hi ung, no “Sim” te’n ka min uh “Zo” hong deihgawh in “Zomi” a ci hi uhteh ci-in, code nambat “914” “Zomi” cih ding utlo bekthamlo in, Code No. 421 Zo ah hong kigawm un cihi. Tua in minam kee ki ultungsakna (Self-centered) ahihi. Tua mah bangin hih ZIUSA te’n “Zomi” vai tawh kisai video campaign a’pai nate en leng Zo Baptist Church a hizong in UZO ah hi zong in te ah va pai aa, holina or kilawmtana (Dialogue or Fellowship) ki neivetlo zel kawikawi hi. Tua in kideidanna (Segregation) ki pawlbawllohna (Rejection) nahizel kawikawi hi.
Ih baangkuasung, ih innsung pet-mah longaal-ah, Zopau zang ciat leng. Mipi kikaihkhopna ah, ih minamkee pau ciat ih zatnop ciangin hemlam sinthu vive tawh a’kiho, a’kikhawl ihihi. Gtn: Ganesh bang a minam in Gurkha te hi. A hihhang ei Zopau tawh pau bek thamlo, ih Zola ngumngek teng bang sut thei mawk ahih ciang in, en zong itpah, ngaipah in kipumkhat theipah hihang. A mau unau bang ih ZCD sumkeempi leh EC member bangin ih tel pah hi.  Hih thute ih nusiat maateng cikmah hun in ih kipumkhat zo ngei kei ding hi.

No. 2. A hithei khempeuh ah Kibatkimna (Uniformity) ihzon or ihzat kul hi. Gtn; Ih Zopuan bang en leng nam tampi (3 leh 4 bang) bang pha pah mawk hi. Mi namdang te’n na Zopuan or Zominampuan (National Costume) uh koi pen aa hia? hong cih leh koipen na kawk tam? Tangciin tawh kikhui pen maw? or Puandum tawh ki khui pen maw? or Tualpuan tung aa ciangkawi kikha (Dr. Suan Za Dong’ Designed, Chin U See te’n Zopuan ding aa’ officially a’ kipsak pen) pen na kawk tam? Ih sanggam ih Zomi pih Haka, Falam te’n khat bek nei hi ei!

Zopuan/Zominampuan nih leh thum om theilo. Khat ih tel kul. Tangciin tawh kikhui puan pen, Biakna sia te ahih leh a siapi zaw deuh teng, lasak siam minthang teng, Dr. suang zaw deuh teng, mi thupi minthang zawdeuh, Zomi te kikhopkhawpna khat peuh ah mipi tawh kimaingat aa, hong lehtut teng bek pian ii silh ngam ahihi. Kei bang va silh kha leng “e mawkmawk zaw zen” hong kici pah ding hi. Zomi sungah mi deinih (Class) a khen puan hi aa, Zopuan/Zominampuan in kizang theilo hi. Kei hing a’ ki ci ngam zaw deuh te silh ngam bek puan pen minampuan suak thei ngeilo ding hi. Tua ahih ciangin Zomi namni cih khawngah, ih ki uniform theih nadingin,  kua man’ “Tangciin” ih silh loding hong thupi ding hi. Zong ih khui sak nawnlo ding thupi hi. (Zuu nek kha’am zaw ding maw? zuu huan man zaw ding?) Puandum lah numei te Zopuan/Zominampuan hi ci leng, minampuan dingin “Coat” khawng aa khui mawkmawk ding hi nawnlo hi. Dr. Suan Za Dong’ designed pen mah zat lel ding ahihi. Mi pawlkhat in, tu aa atung a teng lah zangvetlo in, cikmah hun aa, a kizang ngeilo a ngawng ah “Puanlaisan” bekneu (Scarf) khat khai niang’nuang se hi. Tua zong zopuan hilo. “Puanlaisan” ih zat nop vet leh lah ihpu ihpa te zatdan in ih liangko ah vet ni, tua in pi’salvai (Manliness) a hihi.

Ih dialkhiip ding zong kibang sak ni. (Kawl te in nai dial a khiim uhhi. Khamtung mite in saihaa dial a khiim uh hi. Zola simbu sung pan kila) “Saiha dial” dialkaang (White Turban) a cih na ahihi. Mawzaa khau tawh kiphan lukhu gial peuh khuk mawkmawk ding hilo hi.

Ngeina (Culture) lam zong puahphat ding tamlai lua dinghy kikum toto lai ni.
No. 3. Zomi te sihna nopna ah kikhawlkhawm in, Pasian bia khawm leeng, ih labu (Hymn Book) zat zong kibanglo in ih lasak nop thei mahmahlo hi. Ih kipumkhatna zong bei cikcik sak hi. Tua ahih ciangin ZBC labu (Hymn book) mah zangh lel ni. ZCLS te puah kik zong anaa na (Kawlpau aanaa) tawh zatsak sak kul nawn kei. Ki uniform ta ni!
Kikum toto lai ni.
 
Lungdam
 
Khupkhan Thang Taithul
Norman, OK
USA.
(405) 409 0536
Jan 01, 2015



© Copyright 2024 - ZOGAM.COM. Designed by NemaGraphy.