AUGUST TULVUAH

AUGUST TULVUAH
~Vanlallian Valte

vanlallianvalte new

November kha bul a i din toh kituak in Guns N' Roses te sak, 'November Rain' chih laa ngaih neknek ve lai khawng phawk in a om nawn. Hinapi in August kha beikuan, khosiatni a kei lunggel khenkhat hon khonung umpawng paak pih ka nuam zaw hi:

Khangdawng ka hih lai in ni khat August khosia'n hon khum bichilh hi. Khua niim; vuah phiin chipchip; chiin charchar. Vuah hong hakzuk a - zu lou zawzen in buak thoh huahua hi. Vanpi ging diimdiim. Gial peuh kia. Vuah phit ni a i suunlup leh nuam vanglak hi. Bi-inn ah ngat. Lu-kham nuai a samsau nu' lemlak et ka baang moh e! Ngaih huntawk tak in kek hong ke ging a, "Oi Nu! Ka chili guih voi..." chia hon pumkawi top di omleh hoih di hiven! Khawsiatni in lou buuk a vaimim emmin ne khin, meilum awi kawm in ka lusu diaudiau mun khopmai.

Vaite'n khawsiatni pen, "Mausam theek hai" chi daih uhi. Zu dawn na diing a hoih sa uh ana hi leltak. Lawmte khat in, "Vansiin le menstruating nah e!" chi chitchiat. Ka pu in bel tuidawl kipana vuahtui tuizem a kizawl lut en kawm in, "Vantung nungak in tui hon tawi sak ahi maw..." chi chakchak sek.

Awle, tukum August kha in ni khat chu: Henry David Thoreau' gelh essay "Walden" kichi ka sim thawi thuakthuak hi. Gina tak a sim tawnsuak man lou di ihih chia! A vual tawpna, "The Light that puts out our eyes is darkness to us. Only that day dawns to which we are awake." chih in mihingte' mihinna, ginna, sahkhuana leh khovel etdan lampang ah hon lawng petmah hi.

Khami hetlou a sahkhuana haichilh, kikhentuamna zaalbawl, hiamgam/huham, sisan suah dia manlang ngam. Etsakna diin, Middle East a mohna neilou mihinpihte gawl fik bong te; mulkimna bei a mithat te in a sahkhua uh thupina abehlap d'uam? Europe gamte' kongkhak kiuh gaaltai hehpihhuai lua te, Mediteterranean leh Aegean tuipi a panpihtu bei galtai kelumte khawng ngaihtuah le - mihingte khanlohna leh vaak muhna tummang kiik bang hi. Middle Ages hunlai mah bang kiik ta. Sahkhua teng in huatna neih, hiamgamna leh thagum-thatang suah diing viik kei mahleh kilehbulh in gamta hang. English poet minthang WB Yeats in, "Mankind inanimate phantasy" ana chi namah a!

Eye specialist in, "Mitbulh vuah lou a lai sim gina theilou na hi. Mittang vaak hah khoh sak ken..." hon chi hiven, chiin ka computer screen ka hekmual deuh hi. Vuahmal in ka kiang a tukvelh deng puak ta tiptip. Daak khia in envel leng – Vuah in a theh kawt: Lamlian leh atung a taithei chichih, Central Secretariat buildings, India Gate, Rastrapati Bhawan, direction sign, signboard leh, advertisement board teng khawng kawt khin niipniap uhi. Tutna a tu kawm in ka ihmu suk riahriah.

Ka manglam in vuahtui in a theh kawt teng sisan kitheh thaang bang in ka mu hi. Lamdang sa in mitte nuai zel mahleng, phatuam lou. Ka mit ngeina bang zou nawnlou mah hia? Nai etna kia hilou daakkhiakna mit in le mitbulh poimoh hitam? Bi-focal? Leitung a Earth Caretaker dia seh a om human being te' being human louh ziak a vansiin' khitui nasan sisan a chiin nitum hiam? Buaina leh dailing paak munteng ah kidaih lah. Huchi hikei leh Dailing Paak pen kuate hiam' national flower ahi kei di chih gen theih hilou hi.

Khovel mun khempeuh a tui omte nisa in a khoh chiangin, a pawtham te tuihu in leng mang uhi. Vandum khen a ngoumei vot lak a tun chiang un tuimal hong suak hi. Tua tuimal te hong kibehlap/kigawm khawm chiang un vuahtui paai meipi in dawl zou nawn lou a leitual ah vuah in hong zu uh ahi. Sisan-naisan bang le "liquid" ahi. Leitual' hulumna leh nisa in a uuk chiang in tuihu in lengmang a, a om lai siah gawgam pahpah. Huchi ahih si inchu unaute, tu kum August tulvuah zu zouzai te lak ah Bill 03 leh gamlei ngaihkhua i tuah siamlouh uh sihpih Salpha 09 te' sisan-naisan pan a kisiam vuahmal telkha cheuh ahi mai diam, vuahtui sisan muh a ka muh tel lawmlawm!

"Ngai un, LECTION hun diing anai ta. "A ngei mah hong hi zel dia..." chi nawn lou diing te hihang. Mipite chikmah in i hai kei ua - pil phal mahmah lou leh pil ngamlou dia nemtum a om te ihi uhi. Tua bel pil ngam pan ta. Mualdawn a kawlni suak leh Salpha 09 te vaang in lametna a om lai. Chin nop hun keleu a mipi te loupa hing nou mitmet banga mu hilou; amau telching tu – mipite' haksatna phawk; panpih ngai ahihlam uh theihpih; mipite'n a thuak ma ua thuak masa ngam dia kipe zou; Land issue leh 6th Schedule tungtang veina nei; vote azon luat le ngai ngellou a, votes in a zonzon nop midik om di hiveh aw! Kizuak-kilei tawpsan ahun ta. Let us embrace light and remove Darkness!" chi a paungaihna kikou aw ka zaa. Josephine Zonunmawi in passion fruit juice hon sun a, ka khanglou hi.

VV' Laidiip/081116

© Copyright 2024 - ZOGAM.COM. Designed by NemaGraphy.